1. 古诗词大全
  2. 唐代诗人

韩愈的诗词全集

共收录了446首诗词作品

韩愈简介

韩愈(768─824),字退之,河内河阳(今河南孟县)人。祖藉昌黎(今河北通县),每自称昌黎韩愈,所以世称韩昌黎。唐德宗贞元八年(792)进士,贞元末,任监察御史,因上书言事,得罪当权者,被贬为阳山(今广东阳山县)令。宪宗时,他随宰相裴度平定淮西之乱,升任刑部侍郎,因上疏反对迎佛骨,被贬为潮州(今广东潮州)刺史。穆宗时,官至吏部侍郎。韩愈和柳宗元同是古文运动的倡导者,其散文被列为「唐宋八大家」之首。他主张继承先秦两汉散文的传统,反对六朝以来讲究声律、对仗而忽视内容的骈体文,提倡散体,他主张文学的语言要「词必己出」,「唯陈言之务去」,对散文的发展起了一定的积极作用。其文各体兼长,遒劲有力,条理畅达,语言精炼,为司马迁以后文学史上杰出的散文家之一。韩愈的诗歌也有特点,气势壮阔,笔力雄健,力求新奇,自成一家。他开了「以文为诗」的风气,对后来的宋诗影响很大。但有些诗流于险怪,是其缺点,对宋诗影响颇大。有《昌黎先生集》。
展开查看所有  

韩愈诗集大全

  • 作者:韩愈 朝代:唐代

    巧匠斫山骨,刳中事煎烹。 ——刘师服
    直柄未当权,塞口且吞声。 ——侯喜
    龙头缩菌蠢,豕腹涨彭亨。 ——轩辕弥明
    外苞干藓文,中有暗浪惊。 ——刘师服
    在冷足自安,遭焚意弥贞。 ——侯喜
    谬当鼎鼐间,妄使水火争。 ——轩辕弥明
    大似烈士胆,圆如战马缨。 ——刘师服
    上比香炉尖,下与镜面平。 ——侯喜
    秋瓜未落蒂,冻芋强抽萌。 ——轩辕弥明
    一块元气闭,细泉幽窦倾。 ——刘师服
    不值输写处,焉知怀抱清。 ——侯喜
    方当洪炉然,益见小器盈。 ——轩辕弥明
    睆睆无刃迹,团团类天成。 ——刘师服
    遥疑龟负图,出曝晓正晴。 ——侯喜
    旁有双耳穿,上有孤髻撑。或讶短尾铫,又似无足铛。 ——刘师服
    可惜寒食球,掷此傍路坑。 ——侯喜
    何当出灰灺,无计离瓶罂。 ——轩辕弥明
    陋质荷斟酌,狭中愧提擎。 ——刘师服
    岂能煮仙药,但未污羊羹。 ——侯喜
    形模妇女笑,度量儿童轻。 ——轩辕弥明
    徒示坚重性,不过升合盛。 ——刘师服
    傍似废毂仰,侧见折轴横。 ——侯喜
    时于蚯蚓窍,微作苍蝇鸣。 ——轩辕弥明
    以兹翻溢愆,实负任使诚。 ——刘师服
    常居顾盼地,敢有漏泄情。 ——侯喜
    宁依暖爇弊,不与寒凉并。 ——轩辕弥明
    区区徒自效,琐琐不足呈。 ——侯喜
    回旋但兀兀,开阖惟铿铿。 ——刘师服
    全胜瑚琏贵,空有口传名。岂比俎豆古,不为手所撜。 ——轩辕弥明
    磨砻去圭角,浸润著光精。愿君莫嘲诮, 此物方施行。 ——轩辕弥明

    qiǎo jiàng zhuó shān gǔ ,kū zhōng shì jiān pēng 。 ——liú shī fú
    zhí bǐng wèi dāng quán ,sāi kǒu qiě tūn shēng 。 ——hóu xǐ
    lóng tóu suō jun1 chǔn ,shǐ fù zhǎng péng hēng 。 ——xuān yuán mí míng
    wài bāo gàn xiǎn wén ,zhōng yǒu àn làng jīng 。 ——liú shī fú
    zài lěng zú zì ān ,zāo fén yì mí zhēn 。 ——hóu xǐ
    miù dāng dǐng nài jiān ,wàng shǐ shuǐ huǒ zhēng 。 ——xuān yuán mí míng
    dà sì liè shì dǎn ,yuán rú zhàn mǎ yīng 。 ——liú shī fú
    shàng bǐ xiāng lú jiān ,xià yǔ jìng miàn píng 。 ——hóu xǐ
    qiū guā wèi luò dì ,dòng yù qiáng chōu méng 。 ——xuān yuán mí míng
    yī kuài yuán qì bì ,xì quán yōu dòu qīng 。 ——liú shī fú
    bú zhí shū xiě chù ,yān zhī huái bào qīng 。 ——hóu xǐ
    fāng dāng hóng lú rán ,yì jiàn xiǎo qì yíng 。 ——xuān yuán mí míng
    huǎn huǎn wú rèn jì ,tuán tuán lèi tiān chéng 。 ——liú shī fú
    yáo yí guī fù tú ,chū pù xiǎo zhèng qíng 。 ——hóu xǐ
    páng yǒu shuāng ěr chuān ,shàng yǒu gū jì chēng 。huò yà duǎn wěi yáo ,yòu sì wú zú chēng 。 ——liú shī fú
    kě xī hán shí qiú ,zhì cǐ bàng lù kēng 。 ——hóu xǐ
    hé dāng chū huī xiè ,wú jì lí píng yīng 。 ——xuān yuán mí míng
    lòu zhì hé zhēn zhuó ,xiá zhōng kuì tí qíng 。 ——liú shī fú
    qǐ néng zhǔ xiān yào ,dàn wèi wū yáng gēng 。 ——hóu xǐ
    xíng mó fù nǚ xiào ,dù liàng ér tóng qīng 。 ——xuān yuán mí míng
    tú shì jiān zhòng xìng ,bú guò shēng hé shèng 。 ——liú shī fú
    bàng sì fèi gū yǎng ,cè jiàn shé zhóu héng 。 ——hóu xǐ
    shí yú qiū yǐn qiào ,wēi zuò cāng yíng míng 。 ——xuān yuán mí míng
    yǐ zī fān yì qiān ,shí fù rèn shǐ chéng 。 ——liú shī fú
    cháng jū gù pàn dì ,gǎn yǒu lòu xiè qíng 。 ——hóu xǐ
    níng yī nuǎn ruò bì ,bú yǔ hán liáng bìng 。 ——xuān yuán mí míng
    qū qū tú zì xiào ,suǒ suǒ bú zú chéng 。 ——hóu xǐ
    huí xuán dàn wū wū ,kāi hé wéi kēng kēng 。 ——liú shī fú
    quán shèng hú liǎn guì ,kōng yǒu kǒu chuán míng 。qǐ bǐ zǔ dòu gǔ ,bú wéi shǒu suǒ zhěng 。 ——xuān yuán mí míng
    mó lóng qù guī jiǎo ,jìn rùn zhe guāng jīng 。yuàn jun1 mò cháo qiào , cǐ wù fāng shī háng 。 ——xuān yuán mí míng

    辞赋,
  • 作者:韩愈 朝代:唐代

    猿愁鱼踊水翻波,自古流传是汨罗。 蘋藻满盘无处奠,空闻渔父扣舷歌。

    yuán chóu yú yǒng shuǐ fān bō ,zì gǔ liú chuán shì mì luó 。 pín zǎo mǎn pán wú chù diàn ,kōng wén yú fù kòu xián gē 。

  • 作者:韩愈 朝代:唐代

    世有伯乐,然后有千里马。千里马常有,而伯乐不常有。故虽有名马,祗辱于奴隶人之手,骈死于槽枥之间,不以千里称也。(祗辱 一作:只)

    马之千里者,一食或尽粟一石。食马者不知其能千里而食也。是马也,虽有千里之能,食不饱,力不足,才美不外见,且欲与常马等不可得,安求其能千里也?

    策之不以其道,食之不能尽其材,鸣之而不能通其意,执策而临之,曰:“天下无马!”呜呼!其真无马邪?其真不知马也!

    shì yǒu bó lè ,rán hòu yǒu qiān lǐ mǎ 。qiān lǐ mǎ cháng yǒu ,ér bó lè bú cháng yǒu 。gù suī yǒu míng mǎ ,zhī rǔ yú nú lì rén zhī shǒu ,pián sǐ yú cáo lì zhī jiān ,bú yǐ qiān lǐ chēng yě 。(zhī rǔ yī zuò :zhī )

    mǎ zhī qiān lǐ zhě ,yī shí huò jìn sù yī shí 。shí mǎ zhě bú zhī qí néng qiān lǐ ér shí yě 。shì mǎ yě ,suī yǒu qiān lǐ zhī néng ,shí bú bǎo ,lì bú zú ,cái měi bú wài jiàn ,qiě yù yǔ cháng mǎ děng bú kě dé ,ān qiú qí néng qiān lǐ yě ?

    cè zhī bú yǐ qí dào ,shí zhī bú néng jìn qí cái ,míng zhī ér bú néng tōng qí yì ,zhí cè ér lín zhī ,yuē :“tiān xià wú mǎ !”wū hū !qí zhēn wú mǎ xié ?qí zhēn bú zhī mǎ yě !

    写马,初中文言文,古文观止,
  • 作者:韩愈 朝代:唐代

    古之学者必有师。师者,所以传道受业解惑也。人非生而知之者,孰能无惑?惑而不从师,其为惑也,终不解矣。生乎吾前,其闻道也固先乎吾,吾从而师之;生乎吾后,其闻道也亦先乎吾,吾从而师之。吾师道也,夫庸知其年之先后生于吾乎?是故无贵无贱,无长无少,道之所存,师之所存也。

    嗟乎!师道之不传也久矣!欲人之无惑也难矣!古之圣人,其出人也远矣,犹且从师而问焉;今之众人,其下圣人也亦远矣,而耻学于师。是故圣益圣,愚益愚。圣人之所以为圣,愚人之所以为愚,其皆出于此乎?爱其子,择师而教之;于其身也,则耻师焉,惑矣。彼童子之师,授之书而习其句读者,非吾所谓传其道解其惑者也。句读之不知,惑之不解,或师焉,或不焉,小学而大遗,吾未见其明也。巫医乐师百工之人,不耻相师。士大夫之族,曰师曰弟子云者,则群聚而笑之。问之,则曰:“彼与彼年相若也,道相似也。位卑则足羞,官盛则近谀。”呜呼!师道之不复可知矣。巫医乐师百工之人,君子不齿,今其智乃反不能及,其可怪也欤!

    圣人无常师。孔子师郯子、苌弘、师襄、老聃。郯子之徒,其贤不及孔子。孔子曰:三人行,则必有我师。是故弟子不必不如师,师不必贤于弟子,闻道有先后,术业有专攻,如是而已。

    李氏子蟠,年十七,好古文,六艺经传皆通习之,不拘于时,学于余。余嘉其能行古道,作师说以贻之。

    gǔ zhī xué zhě bì yǒu shī 。shī zhě ,suǒ yǐ chuán dào shòu yè jiě huò yě 。rén fēi shēng ér zhī zhī zhě ,shú néng wú huò ?huò ér bú cóng shī ,qí wéi huò yě ,zhōng bú jiě yǐ 。shēng hū wú qián ,qí wén dào yě gù xiān hū wú ,wú cóng ér shī zhī ;shēng hū wú hòu ,qí wén dào yě yì xiān hū wú ,wú cóng ér shī zhī 。wú shī dào yě ,fū yōng zhī qí nián zhī xiān hòu shēng yú wú hū ?shì gù wú guì wú jiàn ,wú zhǎng wú shǎo ,dào zhī suǒ cún ,shī zhī suǒ cún yě 。

    jiē hū !shī dào zhī bú chuán yě jiǔ yǐ !yù rén zhī wú huò yě nán yǐ !gǔ zhī shèng rén ,qí chū rén yě yuǎn yǐ ,yóu qiě cóng shī ér wèn yān ;jīn zhī zhòng rén ,qí xià shèng rén yě yì yuǎn yǐ ,ér chǐ xué yú shī 。shì gù shèng yì shèng ,yú yì yú 。shèng rén zhī suǒ yǐ wéi shèng ,yú rén zhī suǒ yǐ wéi yú ,qí jiē chū yú cǐ hū ?ài qí zǐ ,zé shī ér jiāo zhī ;yú qí shēn yě ,zé chǐ shī yān ,huò yǐ 。bǐ tóng zǐ zhī shī ,shòu zhī shū ér xí qí jù dú zhě ,fēi wú suǒ wèi chuán qí dào jiě qí huò zhě yě 。jù dú zhī bú zhī ,huò zhī bú jiě ,huò shī yān ,huò bú yān ,xiǎo xué ér dà yí ,wú wèi jiàn qí míng yě 。wū yī lè shī bǎi gōng zhī rén ,bú chǐ xiàng shī 。shì dà fū zhī zú ,yuē shī yuē dì zǐ yún zhě ,zé qún jù ér xiào zhī 。wèn zhī ,zé yuē :“bǐ yǔ bǐ nián xiàng ruò yě ,dào xiàng sì yě 。wèi bēi zé zú xiū ,guān shèng zé jìn yú 。”wū hū !shī dào zhī bú fù kě zhī yǐ 。wū yī lè shī bǎi gōng zhī rén ,jun1 zǐ bú chǐ ,jīn qí zhì nǎi fǎn bú néng jí ,qí kě guài yě yú !

    shèng rén wú cháng shī 。kǒng zǐ shī tán zǐ 、cháng hóng 、shī xiāng 、lǎo dān 。tán zǐ zhī tú ,qí xián bú jí kǒng zǐ 。kǒng zǐ yuē :sān rén háng ,zé bì yǒu wǒ shī 。shì gù dì zǐ bú bì bú rú shī ,shī bú bì xián yú dì zǐ ,wén dào yǒu xiān hòu ,shù yè yǒu zhuān gōng ,rú shì ér yǐ 。

    lǐ shì zǐ pán ,nián shí qī ,hǎo gǔ wén ,liù yì jīng chuán jiē tōng xí zhī ,bú jū yú shí ,xué yú yú 。yú jiā qí néng háng gǔ dào ,zuò shī shuō yǐ yí zhī 。

    高中文言文,古文观止,
  • 作者:韩愈 朝代:南北朝

    天街小雨润如酥,草色遥看近却无。
    最是一年春好处,绝胜烟柳满皇都。

    tiān jiē xiǎo yǔ rùn rú sū ,cǎo sè yáo kàn jìn què wú 。
    zuì shì yī nián chūn hǎo chù ,jué shèng yān liǔ mǎn huáng dōu 。

    初中古诗,写景,春天,写雨,柳树,
  • 作者:韩愈 朝代:南北朝

    五月榴花照眼明,枝间时见子初成。
    可怜此地无车马,颠倒青苔落绛英。

    wǔ yuè liú huā zhào yǎn míng ,zhī jiān shí jiàn zǐ chū chéng 。
    kě lián cǐ dì wú chē mǎ ,diān dǎo qīng tái luò jiàng yīng 。

    咏物,抒情,怀才不遇,
  • 作者:韩愈 朝代:清代

      吾少时读《醉乡记》,私怪隐居者无所累于世,而犹有是言,岂诚旨于味耶?及读阮籍、陶潜诗,乃知彼虽偃蹇,不欲与世接,然犹未能平其心,或为事物是非相感发,于是有托而逃焉者也。若颜子操瓢与箪,曾参歌声若出金石,彼得圣人而师之,汲汲每若不可及,其于外也固不暇,尚何曲之托,而昏冥之逃耶?

      吾又以为悲醉乡之徒不遇也。建中初,天子嗣位,有意贞观、开元之丕绩,在廷之臣争言事。当此时,醉乡之后世又以直废吾既悲醉乡之文辞,而又嘉良臣之烈,思识其子孙。今子之来见我也,无所挟,吾犹将张之;况文与行不失其世守,浑然端且厚。惜乎吾力不能振之,而其言不见信于世也。于其行,姑分之饮酒。

      wú shǎo shí dú 《zuì xiāng jì 》,sī guài yǐn jū zhě wú suǒ lèi yú shì ,ér yóu yǒu shì yán ,qǐ chéng zhǐ yú wèi yē ?jí dú ruǎn jí 、táo qián shī ,nǎi zhī bǐ suī yǎn jiǎn ,bú yù yǔ shì jiē ,rán yóu wèi néng píng qí xīn ,huò wéi shì wù shì fēi xiàng gǎn fā ,yú shì yǒu tuō ér táo yān zhě yě 。ruò yán zǐ cāo piáo yǔ dān ,céng cān gē shēng ruò chū jīn shí ,bǐ dé shèng rén ér shī zhī ,jí jí měi ruò bú kě jí ,qí yú wài yě gù bú xiá ,shàng hé qǔ zhī tuō ,ér hūn míng zhī táo yē ?

      wú yòu yǐ wéi bēi zuì xiāng zhī tú bú yù yě 。jiàn zhōng chū ,tiān zǐ sì wèi ,yǒu yì zhēn guān 、kāi yuán zhī pī jì ,zài tíng zhī chén zhēng yán shì 。dāng cǐ shí ,zuì xiāng zhī hòu shì yòu yǐ zhí fèi wú jì bēi zuì xiāng zhī wén cí ,ér yòu jiā liáng chén zhī liè ,sī shí qí zǐ sūn 。jīn zǐ zhī lái jiàn wǒ yě ,wú suǒ jiā ,wú yóu jiāng zhāng zhī ;kuàng wén yǔ háng bú shī qí shì shǒu ,hún rán duān qiě hòu 。xī hū wú lì bú néng zhèn zhī ,ér qí yán bú jiàn xìn yú shì yě 。yú qí háng ,gū fèn zhī yǐn jiǔ 。

    离别,
  • 作者:韩愈 朝代:南北朝

      阳山,天下之穷处也。陆有丘陵之险,虎豹之虞。江流悍急,横波之石,廉利侔剑戟,舟上下失势,破碎沦溺者,往往有之。县廓无居民,官无丞尉,夹江荒茅篁竹之间,小吏十余家,皆鸟言夷面。始至,言语不通,画地为字,然后可告以出租赋,奉期约。是以宾客游从之士,无所为而至。愈待罪于斯,且半岁矣。

      有区生者,誓言相好,自南海挐舟而来。升自宾阶,仪观甚伟,坐与之语,文义卓然。庄周云:“逃空虚者,闻人足音跫然而喜矣!”况如斯人者,岂易得哉!入吾室,闻《诗》、《书》仁义之说,欣然喜,若有志于其间也。与之翳嘉林,坐石矶,投竿而渔,陶然以乐,若能遗外声利,而不厌乎贫贱也。岁之初吉,归拜其亲,酒壶既倾,序以识别。

      yáng shān ,tiān xià zhī qióng chù yě 。lù yǒu qiū líng zhī xiǎn ,hǔ bào zhī yú 。jiāng liú hàn jí ,héng bō zhī shí ,lián lì móu jiàn jǐ ,zhōu shàng xià shī shì ,pò suì lún nì zhě ,wǎng wǎng yǒu zhī 。xiàn kuò wú jū mín ,guān wú chéng wèi ,jiá jiāng huāng máo huáng zhú zhī jiān ,xiǎo lì shí yú jiā ,jiē niǎo yán yí miàn 。shǐ zhì ,yán yǔ bú tōng ,huà dì wéi zì ,rán hòu kě gào yǐ chū zū fù ,fèng qī yuē 。shì yǐ bīn kè yóu cóng zhī shì ,wú suǒ wéi ér zhì 。yù dài zuì yú sī ,qiě bàn suì yǐ 。

      yǒu qū shēng zhě ,shì yán xiàng hǎo ,zì nán hǎi ná zhōu ér lái 。shēng zì bīn jiē ,yí guān shèn wěi ,zuò yǔ zhī yǔ ,wén yì zhuó rán 。zhuāng zhōu yún :“táo kōng xū zhě ,wén rén zú yīn qióng rán ér xǐ yǐ !”kuàng rú sī rén zhě ,qǐ yì dé zāi !rù wú shì ,wén 《shī 》、《shū 》rén yì zhī shuō ,xīn rán xǐ ,ruò yǒu zhì yú qí jiān yě 。yǔ zhī yì jiā lín ,zuò shí jī ,tóu gān ér yú ,táo rán yǐ lè ,ruò néng yí wài shēng lì ,ér bú yàn hū pín jiàn yě 。suì zhī chū jí ,guī bài qí qīn ,jiǔ hú jì qīng ,xù yǐ shí bié 。

    离别,
  • 作者:韩愈 朝代:南北朝

      太行之阳有盘谷。盘谷之间,泉甘而土肥,草木丛茂,居民鲜少。或曰:“谓其环两山之间,故曰‘盘’。”或曰:“是谷也,宅幽而势阻,隐者之所盘旋。”友人李愿居之。

      愿之言曰:“人之称大丈夫者,我知之矣:利泽施于人,名声昭于时,坐于庙朝,进退百官,而佐天子出令;其在外,则树旗旄,罗弓矢,武夫前呵,从者塞途,供给之人,各执其物,夹道而疾驰。喜有赏,怒有刑。才畯满前,道古今而誉盛德,入耳而不烦。曲眉丰颊,清声而便体,秀外而惠中,飘轻裾,翳长袖,粉白黛绿者,列屋而闲居,妒宠而负恃,争妍而取怜。大丈夫之遇知于天子、用力于当世者之所为也。吾非恶此而逃之,是有命焉,不可幸而致也。

      穷居而野处,升高而望远,坐茂树以终日,濯清泉以自洁。采于山,美可茹;钓于水,鲜可食。起居无时,惟适之安。与其有誉于前,孰若无毁于其后;与其有乐于身,孰若无忧于其心。车服不维,刀锯不加,理乱不知,黜陟不闻。大丈夫不遇于时者之所为也,我则行之。

      伺候于公卿之门,奔走于形势之途,足将进而趑趄,口将言而嗫嚅,处污秽而不羞,触刑辟而诛戮,侥幸于万一,老死而后止者,其于为人,贤不肖何如也?”

      昌黎韩愈闻其言而壮之,与之酒而为之歌曰:“盘之中,维子之宫;盘之土,维子之稼;盘之泉,可濯可沿;盘之阻,谁争子所?窈而深,廓其有容;缭而曲,如往而复。嗟盘之乐兮,乐且无央;虎豹远迹兮,蛟龙遁藏;鬼神守护兮,呵禁不祥。饮且食兮寿而康,无不足兮奚所望!膏吾车兮秣吾马,从子于盘兮,终吾生以徜徉!”

      tài háng zhī yáng yǒu pán gǔ 。pán gǔ zhī jiān ,quán gān ér tǔ féi ,cǎo mù cóng mào ,jū mín xiān shǎo 。huò yuē :“wèi qí huán liǎng shān zhī jiān ,gù yuē ‘pán ’。”huò yuē :“shì gǔ yě ,zhái yōu ér shì zǔ ,yǐn zhě zhī suǒ pán xuán 。”yǒu rén lǐ yuàn jū zhī 。

      yuàn zhī yán yuē :“rén zhī chēng dà zhàng fū zhě ,wǒ zhī zhī yǐ :lì zé shī yú rén ,míng shēng zhāo yú shí ,zuò yú miào cháo ,jìn tuì bǎi guān ,ér zuǒ tiān zǐ chū lìng ;qí zài wài ,zé shù qí máo ,luó gōng shǐ ,wǔ fū qián hē ,cóng zhě sāi tú ,gòng gěi zhī rén ,gè zhí qí wù ,jiá dào ér jí chí 。xǐ yǒu shǎng ,nù yǒu xíng 。cái jun4 mǎn qián ,dào gǔ jīn ér yù shèng dé ,rù ěr ér bú fán 。qǔ méi fēng jiá ,qīng shēng ér biàn tǐ ,xiù wài ér huì zhōng ,piāo qīng jū ,yì zhǎng xiù ,fěn bái dài lǜ zhě ,liè wū ér xián jū ,dù chǒng ér fù shì ,zhēng yán ér qǔ lián 。dà zhàng fū zhī yù zhī yú tiān zǐ 、yòng lì yú dāng shì zhě zhī suǒ wéi yě 。wú fēi è cǐ ér táo zhī ,shì yǒu mìng yān ,bú kě xìng ér zhì yě 。

      qióng jū ér yě chù ,shēng gāo ér wàng yuǎn ,zuò mào shù yǐ zhōng rì ,zhuó qīng quán yǐ zì jié 。cǎi yú shān ,měi kě rú ;diào yú shuǐ ,xiān kě shí 。qǐ jū wú shí ,wéi shì zhī ān 。yǔ qí yǒu yù yú qián ,shú ruò wú huǐ yú qí hòu ;yǔ qí yǒu lè yú shēn ,shú ruò wú yōu yú qí xīn 。chē fú bú wéi ,dāo jù bú jiā ,lǐ luàn bú zhī ,chù zhì bú wén 。dà zhàng fū bú yù yú shí zhě zhī suǒ wéi yě ,wǒ zé háng zhī 。

      sì hòu yú gōng qīng zhī mén ,bēn zǒu yú xíng shì zhī tú ,zú jiāng jìn ér zī jū ,kǒu jiāng yán ér niè rú ,chù wū huì ér bú xiū ,chù xíng pì ér zhū lù ,yáo xìng yú wàn yī ,lǎo sǐ ér hòu zhǐ zhě ,qí yú wéi rén ,xián bú xiāo hé rú yě ?”

      chāng lí hán yù wén qí yán ér zhuàng zhī ,yǔ zhī jiǔ ér wéi zhī gē yuē :“pán zhī zhōng ,wéi zǐ zhī gōng ;pán zhī tǔ ,wéi zǐ zhī jià ;pán zhī quán ,kě zhuó kě yán ;pán zhī zǔ ,shuí zhēng zǐ suǒ ?yǎo ér shēn ,kuò qí yǒu róng ;liáo ér qǔ ,rú wǎng ér fù 。jiē pán zhī lè xī ,lè qiě wú yāng ;hǔ bào yuǎn jì xī ,jiāo lóng dùn cáng ;guǐ shén shǒu hù xī ,hē jìn bú xiáng 。yǐn qiě shí xī shòu ér kāng ,wú bú zú xī xī suǒ wàng !gāo wú chē xī mò wú mǎ ,cóng zǐ yú pán xī ,zhōng wú shēng yǐ cháng yáng !”

    古文观止,
  • 作者:韩愈 朝代:南北朝

      河阳军节度、御史大夫乌公,为节度之三月,求士于从事之贤者。有荐石先生者。公曰:“先生何如?”曰:“先生居嵩、邙、瀍、谷之间,冬一裘,夏一葛,食朝夕,饭一盂,蔬一盘。人与之钱,则辞;请与出游,未尝以事免;劝之仕,不应。坐一室,左右图书。与之语道理,辨古今事当否,论人高下,事后当成败,若河决下流而东注;若驷马驾轻车就熟路,而王良、造父为之先后也;若烛照、数计而龟卜也。”大夫曰:“先生有以自老,无求于人,其肯为某来邪?”从事曰:“大夫文武忠孝,求士为国,不私于家。方今寇聚于恒,师还其疆,农不耕收,财粟殚亡。吾所处地,归输之涂,治法征谋,宜有所出。先生仁且勇。若以义请而强委重焉,其何说之辞?”于是撰书词,具马币,卜日以受使者,求先生之庐而请焉。

      先生不告于妻子,不谋于朋友,冠带出见客,拜受书礼于门内。宵则沫浴,戒行李,载书册,问道所由,告行于常所来往。晨则毕至,张上东门外。酒三行,且起,有执爵而言者曰:“大夫真能以义取人,先生真能以道自任,决去就。为先生别。”又酌而祝曰:“凡去就出处何常,惟义之归。遂以为先生寿。”又酌而祝曰:“使大夫恒无变其初,无务富其家而饥其师,无甘受佞人而外敬正士,无昧于谄言,惟先生是听,以能有成功,保天子之宠命。”又祝曰:“使先生无图利于大夫而私便其身。”先生起拜祝辞曰:“敢不敬蚤夜以求从祝规。”于是东都之人士咸知大夫与先生果能相与以有成也。遂各为歌诗六韵,遣愈为之序云。

      hé yáng jun1 jiē dù 、yù shǐ dà fū wū gōng ,wéi jiē dù zhī sān yuè ,qiú shì yú cóng shì zhī xián zhě 。yǒu jiàn shí xiān shēng zhě 。gōng yuē :“xiān shēng hé rú ?”yuē :“xiān shēng jū sōng 、máng 、chán 、gǔ zhī jiān ,dōng yī qiú ,xià yī gě ,shí cháo xī ,fàn yī yú ,shū yī pán 。rén yǔ zhī qián ,zé cí ;qǐng yǔ chū yóu ,wèi cháng yǐ shì miǎn ;quàn zhī shì ,bú yīng 。zuò yī shì ,zuǒ yòu tú shū 。yǔ zhī yǔ dào lǐ ,biàn gǔ jīn shì dāng fǒu ,lùn rén gāo xià ,shì hòu dāng chéng bài ,ruò hé jué xià liú ér dōng zhù ;ruò sì mǎ jià qīng chē jiù shú lù ,ér wáng liáng 、zào fù wéi zhī xiān hòu yě ;ruò zhú zhào 、shù jì ér guī bo yě 。”dà fū yuē :“xiān shēng yǒu yǐ zì lǎo ,wú qiú yú rén ,qí kěn wéi mǒu lái xié ?”cóng shì yuē :“dà fū wén wǔ zhōng xiào ,qiú shì wéi guó ,bú sī yú jiā 。fāng jīn kòu jù yú héng ,shī hái qí jiāng ,nóng bú gēng shōu ,cái sù dān wáng 。wú suǒ chù dì ,guī shū zhī tú ,zhì fǎ zhēng móu ,yí yǒu suǒ chū 。xiān shēng rén qiě yǒng 。ruò yǐ yì qǐng ér qiáng wěi zhòng yān ,qí hé shuō zhī cí ?”yú shì zhuàn shū cí ,jù mǎ bì ,bo rì yǐ shòu shǐ zhě ,qiú xiān shēng zhī lú ér qǐng yān 。

      xiān shēng bú gào yú qī zǐ ,bú móu yú péng yǒu ,guàn dài chū jiàn kè ,bài shòu shū lǐ yú mén nèi 。xiāo zé mò yù ,jiè háng lǐ ,zǎi shū cè ,wèn dào suǒ yóu ,gào háng yú cháng suǒ lái wǎng 。chén zé bì zhì ,zhāng shàng dōng mén wài 。jiǔ sān háng ,qiě qǐ ,yǒu zhí jué ér yán zhě yuē :“dà fū zhēn néng yǐ yì qǔ rén ,xiān shēng zhēn néng yǐ dào zì rèn ,jué qù jiù 。wéi xiān shēng bié 。”yòu zhuó ér zhù yuē :“fán qù jiù chū chù hé cháng ,wéi yì zhī guī 。suí yǐ wéi xiān shēng shòu 。”yòu zhuó ér zhù yuē :“shǐ dà fū héng wú biàn qí chū ,wú wù fù qí jiā ér jī qí shī ,wú gān shòu nìng rén ér wài jìng zhèng shì ,wú mèi yú chǎn yán ,wéi xiān shēng shì tīng ,yǐ néng yǒu chéng gōng ,bǎo tiān zǐ zhī chǒng mìng 。”yòu zhù yuē :“shǐ xiān shēng wú tú lì yú dà fū ér sī biàn qí shēn 。”xiān shēng qǐ bài zhù cí yuē :“gǎn bú jìng zǎo yè yǐ qiú cóng zhù guī 。”yú shì dōng dōu zhī rén shì xián zhī dà fū yǔ xiān shēng guǒ néng xiàng yǔ yǐ yǒu chéng yě 。suí gè wéi gē shī liù yùn ,qiǎn yù wéi zhī xù yún 。

    古文观止,
  • 作者:韩愈 朝代:南北朝

      伯乐一过冀北之野,而马群遂空。夫冀北马多天下。伯乐虽善知马,安能空其郡邪?解之者曰:“吾所谓空,非无马也,无良马也。伯乐知马,遇其良,辄取之,群无留良焉。苟无良,虽谓无马,不为虚语矣。”

      东都,固士大夫之冀北也。恃才能深藏而不市者,洛之北涯曰石生,其南涯曰温生。大夫乌公,以鈇钺镇河阳之三月,以石生为才,以礼为罗,罗而致之幕下。未数月也,以温生为才,于是以石生为媒,以礼为罗,又罗而致之幕下。东都虽信多才士,朝取一人焉,拔其尤;暮取一人焉,拔其尤。自居守河南尹,以及百司之执事,与吾辈二县之大夫,政有所不通,事有所可疑,奚所咨而处焉?士大夫之去位而巷处者,谁与嬉游?小子后生,于何考德而问业焉?缙绅之东西行过是都者,无所礼于其庐。若是而称曰:“大夫乌公一镇河阳,而东都处士之庐无人焉。”岂不可也?

      夫南面而听天下,其所托重而恃力者,惟相与将耳。相为天子得人于朝廷,将为天子得文武士于幕下,求内外无治,不可得也。愈縻于兹,不能自引去,资二生以待老。今皆为有力者夺之,其何能无介然于怀邪?生既至,拜公于军门,其为吾以前所称,为天下贺;以后所称,为吾致私怨于尽取也。留守相公首为四韵诗歌其事,愈因推其意而序之。

      bó lè yī guò jì běi zhī yě ,ér mǎ qún suí kōng 。fū jì běi mǎ duō tiān xià 。bó lè suī shàn zhī mǎ ,ān néng kōng qí jun4 xié ?jiě zhī zhě yuē :“wú suǒ wèi kōng ,fēi wú mǎ yě ,wú liáng mǎ yě 。bó lè zhī mǎ ,yù qí liáng ,zhé qǔ zhī ,qún wú liú liáng yān 。gǒu wú liáng ,suī wèi wú mǎ ,bú wéi xū yǔ yǐ 。”

      dōng dōu ,gù shì dà fū zhī jì běi yě 。shì cái néng shēn cáng ér bú shì zhě ,luò zhī běi yá yuē shí shēng ,qí nán yá yuē wēn shēng 。dà fū wū gōng ,yǐ fū yuè zhèn hé yáng zhī sān yuè ,yǐ shí shēng wéi cái ,yǐ lǐ wéi luó ,luó ér zhì zhī mù xià 。wèi shù yuè yě ,yǐ wēn shēng wéi cái ,yú shì yǐ shí shēng wéi méi ,yǐ lǐ wéi luó ,yòu luó ér zhì zhī mù xià 。dōng dōu suī xìn duō cái shì ,cháo qǔ yī rén yān ,bá qí yóu ;mù qǔ yī rén yān ,bá qí yóu 。zì jū shǒu hé nán yǐn ,yǐ jí bǎi sī zhī zhí shì ,yǔ wú bèi èr xiàn zhī dà fū ,zhèng yǒu suǒ bú tōng ,shì yǒu suǒ kě yí ,xī suǒ zī ér chù yān ?shì dà fū zhī qù wèi ér xiàng chù zhě ,shuí yǔ xī yóu ?xiǎo zǐ hòu shēng ,yú hé kǎo dé ér wèn yè yān ?jìn shēn zhī dōng xī háng guò shì dōu zhě ,wú suǒ lǐ yú qí lú 。ruò shì ér chēng yuē :“dà fū wū gōng yī zhèn hé yáng ,ér dōng dōu chù shì zhī lú wú rén yān 。”qǐ bú kě yě ?

      fū nán miàn ér tīng tiān xià ,qí suǒ tuō zhòng ér shì lì zhě ,wéi xiàng yǔ jiāng ěr 。xiàng wéi tiān zǐ dé rén yú cháo tíng ,jiāng wéi tiān zǐ dé wén wǔ shì yú mù xià ,qiú nèi wài wú zhì ,bú kě dé yě 。yù mí yú zī ,bú néng zì yǐn qù ,zī èr shēng yǐ dài lǎo 。jīn jiē wéi yǒu lì zhě duó zhī ,qí hé néng wú jiè rán yú huái xié ?shēng jì zhì ,bài gōng yú jun1 mén ,qí wéi wú yǐ qián suǒ chēng ,wéi tiān xià hè ;yǐ hòu suǒ chēng ,wéi wú zhì sī yuàn yú jìn qǔ yě 。liú shǒu xiàng gōng shǒu wéi sì yùn shī gē qí shì ,yù yīn tuī qí yì ér xù zhī 。

    古文观止,
  • 作者:韩愈 朝代:南北朝

      大凡物不得其平则鸣:草木之无声,风挠之鸣。水之无声,风荡之鸣。其跃也,或激之;其趋也,或梗之;其沸也,或炙之。金石之无声,或击之鸣。人之于言也亦然,有不得已者而后言。其歌也有思,其哭也有怀,凡出乎口而为声者,其皆有弗平者乎!

      乐也者,郁于中而泄于外者也,择其善鸣者而假之鸣。金、石、丝、竹、匏、土、革、木八者,物之善鸣者也。维天之于时也亦然,择其善鸣者而假之鸣。是故以鸟鸣春,以雷鸣夏,以虫鸣秋,以风鸣冬。四时之相推敚,其必有不得其平者乎?

      其于人也亦然。人声之精者为言,文辞之于言,又其精也,尤择其善鸣者而假之鸣。其在唐、虞,咎陶、禹,其善鸣者也,而假以鸣,夔弗能以文辞鸣,又自假于《韶》以鸣。夏之时,五子以其歌鸣。伊尹鸣殷,周公鸣周。凡载于《诗》、《书》六艺,皆鸣之善者也。周之衰,孔子之徒鸣之,其声大而远。传曰:“天将以夫子为木铎。”其弗信矣乎!其末也,庄周以其荒唐之辞鸣。楚,大国也,其亡也以屈原鸣。臧孙辰、孟轲、荀卿,以道鸣者也。杨朱、墨翟、管夷吾、晏婴、老聃、申不害、韩非、慎到、田骈、邹衍、尸佼、孙武、张仪、苏秦之属,皆以其术鸣。秦之兴,李斯鸣之。汉之时,司马迁、相如、扬雄,最其善鸣者也。其下魏晋氏,鸣者不及于古,然亦未尝绝也。就其善者,其声清以浮,其节数以急,其辞淫以哀,其志弛以肆;其为言也,乱杂而无章。将天丑其德莫之顾邪?何为乎不鸣其善鸣者也!

      唐之有天下,陈子昂、苏源明、元结、李白、杜甫、李观,皆以其所能鸣。其存而在下者,孟郊东野始以其诗鸣。其高出魏晋,不懈而及于古,其他浸淫乎汉氏矣。从吾游者,李翱、张籍其尤也。三子者之鸣信善矣。抑不知天将和其声,而使鸣国家之盛邪,抑将穷饿其身,思愁其心肠,而使自鸣其不幸邪?三子者之命,则悬乎天矣。其在上也奚以喜,其在下也奚以悲!东野之役于江南也,有若不释然者,故吾道其于天者以解之。

      dà fán wù bú dé qí píng zé míng :cǎo mù zhī wú shēng ,fēng náo zhī míng 。shuǐ zhī wú shēng ,fēng dàng zhī míng 。qí yuè yě ,huò jī zhī ;qí qū yě ,huò gěng zhī ;qí fèi yě ,huò zhì zhī 。jīn shí zhī wú shēng ,huò jī zhī míng 。rén zhī yú yán yě yì rán ,yǒu bú dé yǐ zhě ér hòu yán 。qí gē yě yǒu sī ,qí kū yě yǒu huái ,fán chū hū kǒu ér wéi shēng zhě ,qí jiē yǒu fú píng zhě hū !

      lè yě zhě ,yù yú zhōng ér xiè yú wài zhě yě ,zé qí shàn míng zhě ér jiǎ zhī míng 。jīn 、shí 、sī 、zhú 、páo 、tǔ 、gé 、mù bā zhě ,wù zhī shàn míng zhě yě 。wéi tiān zhī yú shí yě yì rán ,zé qí shàn míng zhě ér jiǎ zhī míng 。shì gù yǐ niǎo míng chūn ,yǐ léi míng xià ,yǐ chóng míng qiū ,yǐ fēng míng dōng 。sì shí zhī xiàng tuī duó ,qí bì yǒu bú dé qí píng zhě hū ?

      qí yú rén yě yì rán 。rén shēng zhī jīng zhě wéi yán ,wén cí zhī yú yán ,yòu qí jīng yě ,yóu zé qí shàn míng zhě ér jiǎ zhī míng 。qí zài táng 、yú ,jiù táo 、yǔ ,qí shàn míng zhě yě ,ér jiǎ yǐ míng ,kuí fú néng yǐ wén cí míng ,yòu zì jiǎ yú 《sháo 》yǐ míng 。xià zhī shí ,wǔ zǐ yǐ qí gē míng 。yī yǐn míng yīn ,zhōu gōng míng zhōu 。fán zǎi yú 《shī 》、《shū 》liù yì ,jiē míng zhī shàn zhě yě 。zhōu zhī shuāi ,kǒng zǐ zhī tú míng zhī ,qí shēng dà ér yuǎn 。chuán yuē :“tiān jiāng yǐ fū zǐ wéi mù duó 。”qí fú xìn yǐ hū !qí mò yě ,zhuāng zhōu yǐ qí huāng táng zhī cí míng 。chǔ ,dà guó yě ,qí wáng yě yǐ qū yuán míng 。zāng sūn chén 、mèng kē 、xún qīng ,yǐ dào míng zhě yě 。yáng zhū 、mò zhái 、guǎn yí wú 、yàn yīng 、lǎo dān 、shēn bú hài 、hán fēi 、shèn dào 、tián pián 、zōu yǎn 、shī jiǎo 、sūn wǔ 、zhāng yí 、sū qín zhī shǔ ,jiē yǐ qí shù míng 。qín zhī xìng ,lǐ sī míng zhī 。hàn zhī shí ,sī mǎ qiān 、xiàng rú 、yáng xióng ,zuì qí shàn míng zhě yě 。qí xià wèi jìn shì ,míng zhě bú jí yú gǔ ,rán yì wèi cháng jué yě 。jiù qí shàn zhě ,qí shēng qīng yǐ fú ,qí jiē shù yǐ jí ,qí cí yín yǐ āi ,qí zhì chí yǐ sì ;qí wéi yán yě ,luàn zá ér wú zhāng 。jiāng tiān chǒu qí dé mò zhī gù xié ?hé wéi hū bú míng qí shàn míng zhě yě !

      táng zhī yǒu tiān xià ,chén zǐ áng 、sū yuán míng 、yuán jié 、lǐ bái 、dù fǔ 、lǐ guān ,jiē yǐ qí suǒ néng míng 。qí cún ér zài xià zhě ,mèng jiāo dōng yě shǐ yǐ qí shī míng 。qí gāo chū wèi jìn ,bú xiè ér jí yú gǔ ,qí tā jìn yín hū hàn shì yǐ 。cóng wú yóu zhě ,lǐ áo 、zhāng jí qí yóu yě 。sān zǐ zhě zhī míng xìn shàn yǐ 。yì bú zhī tiān jiāng hé qí shēng ,ér shǐ míng guó jiā zhī shèng xié ,yì jiāng qióng è qí shēn ,sī chóu qí xīn cháng ,ér shǐ zì míng qí bú xìng xié ?sān zǐ zhě zhī mìng ,zé xuán hū tiān yǐ 。qí zài shàng yě xī yǐ xǐ ,qí zài xià yě xī yǐ bēi !dōng yě zhī yì yú jiāng nán yě ,yǒu ruò bú shì rán zhě ,gù wú dào qí yú tiān zhě yǐ jiě zhī 。

    古文观止,
  • 作者:韩愈 朝代:南北朝

      国子先生晨入太学,招诸生立馆下,诲之曰:“业精于勤,荒于嬉;行成于思,毁于随。方今圣贤相逢,治具毕张。拔去凶邪,登崇畯良。占小善者率以录,名一艺者无不庸。爬罗剔抉,刮垢磨光。盖有幸而获选,孰云多而不扬?诸生业患不能精,无患有司之不明;行患不能成,无患有司之不公。”

      言未既,有笑于列者曰:“先生欺余哉!弟子事先生,于兹有年矣。先生口不绝吟于六艺之文,手不停披于百家之编。纪事者必提其要,纂言者必钩其玄。贪多务得,细大不捐。焚膏油以继晷,恒兀兀以穷年。先生之业,可谓勤矣。

      觝排异端,攘斥佛老。补苴罅漏,张皇幽眇。寻坠绪之茫茫,独旁搜而远绍。障百川而东之,回狂澜于既倒。先生之于儒,可谓有劳矣。

      沉浸醲郁,含英咀华,作为文章,其书满家。上规姚姒,浑浑无涯;周诰、殷《盘》,佶屈聱牙;《春秋》谨严,《左氏》浮夸;《易》奇而法,《诗》正而葩;下逮《庄》、《骚》,太史所录;子云,相如,同工异曲。先生之于文,可谓闳其中而肆其外矣。

      少始知学,勇于敢为;长通于方,左右具宜。先生之于为人,可谓成矣。

      然而公不见信于人,私不见助于友。跋前踬后,动辄得咎。暂为御史,遂窜南夷。三年博士,冗不见治。命与仇谋,取败几时。冬暖而儿号寒,年丰而妻啼饥。头童齿豁,竟死何裨。不知虑此,而反教人为?”

      先生曰:“吁,子来前!夫大木为杗,细木为桷,欂栌、侏儒,椳、闑、扂、楔,各得其宜,施以成室者,匠氏之工也。玉札、丹砂,赤箭、青芝,牛溲、马勃,败鼓之皮,俱收并蓄,待用无遗者,医师之良也。登明选公,杂进巧拙,纡馀为妍,卓荦为杰,校短量长,惟器是适者,宰相之方也。昔者孟轲好辩,孔道以明,辙环天下,卒老于行。荀卿守正,大论是弘,逃谗于楚,废死兰陵。是二儒者,吐辞为经,举足为法,绝类离伦,优入圣域,其遇于世何如也?今先生学虽勤而不繇其统,言虽多而不要其中,文虽奇而不济于用,行虽修而不显于众。犹且月费俸钱,岁靡廪粟;子不知耕,妇不知织;乘马从徒,安坐而食。踵常途之役役,窥陈编以盗窃。然而圣主不加诛,宰臣不见斥,兹非其幸欤?动而得谤,名亦随之。投闲置散,乃分之宜。若夫商财贿之有亡,计班资之崇庳,忘己量之所称,指前人之瑕疵,是所谓诘匠氏之不以杙为楹,而訾医师以昌阳引年,欲进其豨苓也。

      guó zǐ xiān shēng chén rù tài xué ,zhāo zhū shēng lì guǎn xià ,huì zhī yuē :“yè jīng yú qín ,huāng yú xī ;háng chéng yú sī ,huǐ yú suí 。fāng jīn shèng xián xiàng féng ,zhì jù bì zhāng 。bá qù xiōng xié ,dēng chóng jun4 liáng 。zhàn xiǎo shàn zhě lǜ yǐ lù ,míng yī yì zhě wú bú yōng 。pá luó tī jué ,guā gòu mó guāng 。gài yǒu xìng ér huò xuǎn ,shú yún duō ér bú yáng ?zhū shēng yè huàn bú néng jīng ,wú huàn yǒu sī zhī bú míng ;háng huàn bú néng chéng ,wú huàn yǒu sī zhī bú gōng 。”

      yán wèi jì ,yǒu xiào yú liè zhě yuē :“xiān shēng qī yú zāi !dì zǐ shì xiān shēng ,yú zī yǒu nián yǐ 。xiān shēng kǒu bú jué yín yú liù yì zhī wén ,shǒu bú tíng pī yú bǎi jiā zhī biān 。jì shì zhě bì tí qí yào ,zuǎn yán zhě bì gōu qí xuán 。tān duō wù dé ,xì dà bú juān 。fén gāo yóu yǐ jì guǐ ,héng wū wū yǐ qióng nián 。xiān shēng zhī yè ,kě wèi qín yǐ 。

      zhǐ pái yì duān ,rǎng chì fó lǎo 。bǔ jū xià lòu ,zhāng huáng yōu miǎo 。xún zhuì xù zhī máng máng ,dú páng sōu ér yuǎn shào 。zhàng bǎi chuān ér dōng zhī ,huí kuáng lán yú jì dǎo 。xiān shēng zhī yú rú ,kě wèi yǒu láo yǐ 。

      chén jìn nóng yù ,hán yīng jǔ huá ,zuò wéi wén zhāng ,qí shū mǎn jiā 。shàng guī yáo sì ,hún hún wú yá ;zhōu gào 、yīn 《pán 》,jí qū áo yá ;《chūn qiū 》jǐn yán ,《zuǒ shì 》fú kuā ;《yì 》qí ér fǎ ,《shī 》zhèng ér pā ;xià dǎi 《zhuāng 》、《sāo 》,tài shǐ suǒ lù ;zǐ yún ,xiàng rú ,tóng gōng yì qǔ 。xiān shēng zhī yú wén ,kě wèi hóng qí zhōng ér sì qí wài yǐ 。

      shǎo shǐ zhī xué ,yǒng yú gǎn wéi ;zhǎng tōng yú fāng ,zuǒ yòu jù yí 。xiān shēng zhī yú wéi rén ,kě wèi chéng yǐ 。

      rán ér gōng bú jiàn xìn yú rén ,sī bú jiàn zhù yú yǒu 。bá qián zhì hòu ,dòng zhé dé jiù 。zàn wéi yù shǐ ,suí cuàn nán yí 。sān nián bó shì ,rǒng bú jiàn zhì 。mìng yǔ chóu móu ,qǔ bài jǐ shí 。dōng nuǎn ér ér hào hán ,nián fēng ér qī tí jī 。tóu tóng chǐ huō ,jìng sǐ hé bì 。bú zhī lǜ cǐ ,ér fǎn jiāo rén wéi ?”

      xiān shēng yuē :“yù ,zǐ lái qián !fū dà mù wéi máng ,xì mù wéi jué ,bó lú 、zhū rú ,wēi 、niè 、diàn 、xiē ,gè dé qí yí ,shī yǐ chéng shì zhě ,jiàng shì zhī gōng yě 。yù zhá 、dān shā ,chì jiàn 、qīng zhī ,niú sōu 、mǎ bó ,bài gǔ zhī pí ,jù shōu bìng xù ,dài yòng wú yí zhě ,yī shī zhī liáng yě 。dēng míng xuǎn gōng ,zá jìn qiǎo zhuō ,yū yú wéi yán ,zhuó luò wéi jié ,xiào duǎn liàng zhǎng ,wéi qì shì shì zhě ,zǎi xiàng zhī fāng yě 。xī zhě mèng kē hǎo biàn ,kǒng dào yǐ míng ,zhé huán tiān xià ,zú lǎo yú háng 。xún qīng shǒu zhèng ,dà lùn shì hóng ,táo chán yú chǔ ,fèi sǐ lán líng 。shì èr rú zhě ,tǔ cí wéi jīng ,jǔ zú wéi fǎ ,jué lèi lí lún ,yōu rù shèng yù ,qí yù yú shì hé rú yě ?jīn xiān shēng xué suī qín ér bú yáo qí tǒng ,yán suī duō ér bú yào qí zhōng ,wén suī qí ér bú jì yú yòng ,háng suī xiū ér bú xiǎn yú zhòng 。yóu qiě yuè fèi fèng qián ,suì mí lǐn sù ;zǐ bú zhī gēng ,fù bú zhī zhī ;chéng mǎ cóng tú ,ān zuò ér shí 。zhǒng cháng tú zhī yì yì ,kuī chén biān yǐ dào qiè 。rán ér shèng zhǔ bú jiā zhū ,zǎi chén bú jiàn chì ,zī fēi qí xìng yú ?dòng ér dé bàng ,míng yì suí zhī 。tóu xián zhì sàn ,nǎi fèn zhī yí 。ruò fū shāng cái huì zhī yǒu wáng ,jì bān zī zhī chóng bì ,wàng jǐ liàng zhī suǒ chēng ,zhǐ qián rén zhī xiá cī ,shì suǒ wèi jié jiàng shì zhī bú yǐ yì wéi yíng ,ér zī yī shī yǐ chāng yáng yǐn nián ,yù jìn qí xī líng yě 。

    古文观止,
  • 作者:韩愈 朝代:南北朝

      元和六年正月乙丑晦,主人使奴星结柳作车,缚草为船,载糗舆粮,牛繫轭下,引帆上樯。三揖穷鬼而告之曰:“闻子行有日矣,鄙人不敢问所涂,窃具船与车,备载糗粻,日吉时良,利行四方,子饭一盂,子啜一觞,携朋挚俦,去故就新,驾尘风,与电争先,子无底滞之尤,我有资送之恩,子等有意于行乎?”

      屏息潜听,如闻音声,若啸若啼,砉敥嘎嘤,毛发尽竖,竦肩缩颈,疑有而无,久乃可明,若有言者曰:“吾与子居,四十年余,子在孩提,吾不子愚,子学子耕,求官与名,惟子是从,不变于初。门神户灵,我叱我呵,包羞诡随,志不在他。子迁南荒,热烁湿蒸,我非其乡,百鬼欺陵。太学四年,朝韮暮盐,唯我保汝,人皆汝嫌。自初及终,未始背汝,心无异谋,口绝行语,於何听闻,云我当去?是必夫子信谗,有间于予也。我鬼非人,安用车船,鼻齅臭香,糗粻可捐。单独一身,谁为朋俦,子苟备知,可数已不?子能尽言,可谓圣智,情状既露,敢不回避。”

      主人应之曰:“予以吾为真不知也耶!子之朋俦,非六非四,在十去五,满七除二,各有主张,私立名字,捩手覆羹,转喉触讳,凡所以使吾面目可憎、语言无味者,皆子之志也。——其名曰智穷:矫矫亢亢,恶园喜方,羞为奸欺,不忍伤害;其次名曰学穷:傲数与名,摘抉杳微,高挹群言,执神之机;又其次曰文穷:不专一能,怪怪奇奇,不可时施,祗以自嬉;又其次曰命穷:影与行殊,而丑心妍,利居众后,责在人先;又其次曰交穷:磨肌戛骨,吐出心肝,企足以待,寘我仇怨。凡此五鬼,为吾五患,饥我寒我,兴讹造讪,能使我迷,人莫能间,朝悔其行,暮已复然,蝇营狗苟,驱去复还。”

      言未毕,五鬼相与张眼吐舌,跳踉偃仆,抵掌顿脚,失笑相顾。徐谓主人曰:“子知我名,凡我所为,驱我令去,小黠大痴。人生一世,其久几何,吾立子名,百世不磨。小人君子,其心不同,惟乖於时,乃与天通。携持琬琰,易一羊皮,饫于肥甘,慕彼糠糜。天下知子,谁过于予。虽遭斥逐,不忍于疏,谓予不信,请质诗书。”

      主人于是垂头丧气,上手称谢,烧车与船,延之上座。 

      yuán hé liù nián zhèng yuè yǐ chǒu huì ,zhǔ rén shǐ nú xīng jié liǔ zuò chē ,fù cǎo wéi chuán ,zǎi qiǔ yú liáng ,niú jì è xià ,yǐn fān shàng qiáng 。sān yī qióng guǐ ér gào zhī yuē :“wén zǐ háng yǒu rì yǐ ,bǐ rén bú gǎn wèn suǒ tú ,qiè jù chuán yǔ chē ,bèi zǎi qiǔ zhāng ,rì jí shí liáng ,lì háng sì fāng ,zǐ fàn yī yú ,zǐ chuò yī shāng ,xié péng zhì chóu ,qù gù jiù xīn ,jià chén fēng ,yǔ diàn zhēng xiān ,zǐ wú dǐ zhì zhī yóu ,wǒ yǒu zī sòng zhī ēn ,zǐ děng yǒu yì yú háng hū ?”

      píng xī qián tīng ,rú wén yīn shēng ,ruò xiào ruò tí ,huā yàn gā yīng ,máo fā jìn shù ,sǒng jiān suō jǐng ,yí yǒu ér wú ,jiǔ nǎi kě míng ,ruò yǒu yán zhě yuē :“wú yǔ zǐ jū ,sì shí nián yú ,zǐ zài hái tí ,wú bú zǐ yú ,zǐ xué zǐ gēng ,qiú guān yǔ míng ,wéi zǐ shì cóng ,bú biàn yú chū 。mén shén hù líng ,wǒ chì wǒ hē ,bāo xiū guǐ suí ,zhì bú zài tā 。zǐ qiān nán huāng ,rè shuò shī zhēng ,wǒ fēi qí xiāng ,bǎi guǐ qī líng 。tài xué sì nián ,cháo jiǔ mù yán ,wéi wǒ bǎo rǔ ,rén jiē rǔ xián 。zì chū jí zhōng ,wèi shǐ bèi rǔ ,xīn wú yì móu ,kǒu jué háng yǔ ,yú hé tīng wén ,yún wǒ dāng qù ?shì bì fū zǐ xìn chán ,yǒu jiān yú yǔ yě 。wǒ guǐ fēi rén ,ān yòng chē chuán ,bí xiù chòu xiāng ,qiǔ zhāng kě juān 。dān dú yī shēn ,shuí wéi péng chóu ,zǐ gǒu bèi zhī ,kě shù yǐ bú ?zǐ néng jìn yán ,kě wèi shèng zhì ,qíng zhuàng jì lù ,gǎn bú huí bì 。”

      zhǔ rén yīng zhī yuē :“yǔ yǐ wú wéi zhēn bú zhī yě yē !zǐ zhī péng chóu ,fēi liù fēi sì ,zài shí qù wǔ ,mǎn qī chú èr ,gè yǒu zhǔ zhāng ,sī lì míng zì ,liè shǒu fù gēng ,zhuǎn hóu chù huì ,fán suǒ yǐ shǐ wú miàn mù kě zēng 、yǔ yán wú wèi zhě ,jiē zǐ zhī zhì yě 。——qí míng yuē zhì qióng :jiǎo jiǎo kàng kàng ,è yuán xǐ fāng ,xiū wéi jiān qī ,bú rěn shāng hài ;qí cì míng yuē xué qióng :ào shù yǔ míng ,zhāi jué yǎo wēi ,gāo yì qún yán ,zhí shén zhī jī ;yòu qí cì yuē wén qióng :bú zhuān yī néng ,guài guài qí qí ,bú kě shí shī ,zhī yǐ zì xī ;yòu qí cì yuē mìng qióng :yǐng yǔ háng shū ,ér chǒu xīn yán ,lì jū zhòng hòu ,zé zài rén xiān ;yòu qí cì yuē jiāo qióng :mó jī jiá gǔ ,tǔ chū xīn gān ,qǐ zú yǐ dài ,tián wǒ chóu yuàn 。fán cǐ wǔ guǐ ,wéi wú wǔ huàn ,jī wǒ hán wǒ ,xìng é zào shàn ,néng shǐ wǒ mí ,rén mò néng jiān ,cháo huǐ qí háng ,mù yǐ fù rán ,yíng yíng gǒu gǒu ,qū qù fù hái 。”

      yán wèi bì ,wǔ guǐ xiàng yǔ zhāng yǎn tǔ shé ,tiào liàng yǎn pú ,dǐ zhǎng dùn jiǎo ,shī xiào xiàng gù 。xú wèi zhǔ rén yuē :“zǐ zhī wǒ míng ,fán wǒ suǒ wéi ,qū wǒ lìng qù ,xiǎo xiá dà chī 。rén shēng yī shì ,qí jiǔ jǐ hé ,wú lì zǐ míng ,bǎi shì bú mó 。xiǎo rén jun1 zǐ ,qí xīn bú tóng ,wéi guāi yú shí ,nǎi yǔ tiān tōng 。xié chí wǎn yǎn ,yì yī yáng pí ,yù yú féi gān ,mù bǐ kāng mí 。tiān xià zhī zǐ ,shuí guò yú yǔ 。suī zāo chì zhú ,bú rěn yú shū ,wèi yǔ bú xìn ,qǐng zhì shī shū 。”

      zhǔ rén yú shì chuí tóu sàng qì ,shàng shǒu chēng xiè ,shāo chē yǔ chuán ,yán zhī shàng zuò 。 

    辞赋精选,人生,抒情,自白,
  • 作者:韩愈 朝代:唐代

      圬之为技贱且劳者也。有业之,其色若自得者。听其言,约而尽。问之,王其姓。承福其名。世为京兆长安农夫。天宝之乱,发人为兵。持弓矢十叁年,有官勋,弃之来归。丧其土田,手衣食,馀叁十年。舍于市之主人,而归其屋食之当焉。视时屋食之贵贱,而上下其圬之以偿之;有馀,则以与道路之废疾饿者焉。
    又曰:“粟,稼而生者也;若市与帛。必蚕绩而后成者也;其他所以养生之具,皆待人力而后完也;吾皆赖之。然人不可遍为,宜乎各致其能以相生也。故君者,理我所以生者也;而百官者,承君之化者也。任有大小,惟其所能,若器皿焉。食焉而怠其事,必有天殃,故吾不敢一日舍镘以嬉。夫镘易能,可力焉,又诚有功;取其直虽劳无愧,吾心安焉夫力易强而有功也;心难强而有智也。用力者使于人,用心者使人,亦其宜也。吾特择其易为无傀者取焉。
    “嘻!吾操镘以入富贵之家有年矣。有一至者焉,又往过之,则为墟矣;有再至、叁至者焉,而往过之,则为墟矣。问之其邻,或曰:“噫!刑戮也。”或曰:“身既死,而其子孙不能有也。”或曰:“死而归之官也。”吾以是观之,非所谓食焉怠其事,而得天殃者邪?非强心以智而不足,不择其才之称否而冒之者邪?非多行可愧,知其不可而强为之者邪?将富贵难守,薄宝而厚飨之者邪?抑丰悴有时,一去一来而不可常者邪?吾之心悯焉,是故择其力之可能者行焉。乐富贵而悲贫贱,我岂异于人哉?”
    又曰:“功大者,其所以自奉也博。妻与子,皆养于我者也;吾能薄而功小,不有之可也。又吾所谓劳力者,若立吾家而力不足,则心又劳也。”一身而二任焉,虽圣者石可为也。
    愈始闻而惑之,又从而思之,盖所谓“独善其身”者也。然吾有讥焉;谓其自为也过多,其为人也过少。其学杨朱之道者邪?杨之道,不肯拔我一毛而利天下。而夫人以有家为劳心,不肯一动其心以蓄其妻子,其肯劳其心以为人乎哉?虽然,其贤于世者之患不得之,而患失之者,以济其生之欲,贪邪而亡道以丧其身者,其亦远矣!又其言,有可以警余者,故余为之传而自鉴焉。

      wū zhī wéi jì jiàn qiě láo zhě yě 。yǒu yè zhī ,qí sè ruò zì dé zhě 。tīng qí yán ,yuē ér jìn 。wèn zhī ,wáng qí xìng 。chéng fú qí míng 。shì wéi jīng zhào zhǎng ān nóng fū 。tiān bǎo zhī luàn ,fā rén wéi bīng 。chí gōng shǐ shí sān nián ,yǒu guān xūn ,qì zhī lái guī 。sàng qí tǔ tián ,shǒu yī shí ,yú sān shí nián 。shě yú shì zhī zhǔ rén ,ér guī qí wū shí zhī dāng yān 。shì shí wū shí zhī guì jiàn ,ér shàng xià qí wū zhī yǐ cháng zhī ;yǒu yú ,zé yǐ yǔ dào lù zhī fèi jí è zhě yān 。
    yòu yuē :“sù ,jià ér shēng zhě yě ;ruò shì yǔ bó 。bì cán jì ér hòu chéng zhě yě ;qí tā suǒ yǐ yǎng shēng zhī jù ,jiē dài rén lì ér hòu wán yě ;wú jiē lài zhī 。rán rén bú kě biàn wéi ,yí hū gè zhì qí néng yǐ xiàng shēng yě 。gù jun1 zhě ,lǐ wǒ suǒ yǐ shēng zhě yě ;ér bǎi guān zhě ,chéng jun1 zhī huà zhě yě 。rèn yǒu dà xiǎo ,wéi qí suǒ néng ,ruò qì mǐn yān 。shí yān ér dài qí shì ,bì yǒu tiān yāng ,gù wú bú gǎn yī rì shě màn yǐ xī 。fū màn yì néng ,kě lì yān ,yòu chéng yǒu gōng ;qǔ qí zhí suī láo wú kuì ,wú xīn ān yān fū lì yì qiáng ér yǒu gōng yě ;xīn nán qiáng ér yǒu zhì yě 。yòng lì zhě shǐ yú rén ,yòng xīn zhě shǐ rén ,yì qí yí yě 。wú tè zé qí yì wéi wú guī zhě qǔ yān 。
    “xī !wú cāo màn yǐ rù fù guì zhī jiā yǒu nián yǐ 。yǒu yī zhì zhě yān ,yòu wǎng guò zhī ,zé wéi xū yǐ ;yǒu zài zhì 、sān zhì zhě yān ,ér wǎng guò zhī ,zé wéi xū yǐ 。wèn zhī qí lín ,huò yuē :“yī !xíng lù yě 。”huò yuē :“shēn jì sǐ ,ér qí zǐ sūn bú néng yǒu yě 。”huò yuē :“sǐ ér guī zhī guān yě 。”wú yǐ shì guān zhī ,fēi suǒ wèi shí yān dài qí shì ,ér dé tiān yāng zhě xié ?fēi qiáng xīn yǐ zhì ér bú zú ,bú zé qí cái zhī chēng fǒu ér mào zhī zhě xié ?fēi duō háng kě kuì ,zhī qí bú kě ér qiáng wéi zhī zhě xié ?jiāng fù guì nán shǒu ,báo bǎo ér hòu xiǎng zhī zhě xié ?yì fēng cuì yǒu shí ,yī qù yī lái ér bú kě cháng zhě xié ?wú zhī xīn mǐn yān ,shì gù zé qí lì zhī kě néng zhě háng yān 。lè fù guì ér bēi pín jiàn ,wǒ qǐ yì yú rén zāi ?”
    yòu yuē :“gōng dà zhě ,qí suǒ yǐ zì fèng yě bó 。qī yǔ zǐ ,jiē yǎng yú wǒ zhě yě ;wú néng báo ér gōng xiǎo ,bú yǒu zhī kě yě 。yòu wú suǒ wèi láo lì zhě ,ruò lì wú jiā ér lì bú zú ,zé xīn yòu láo yě 。”yī shēn ér èr rèn yān ,suī shèng zhě shí kě wéi yě 。
    yù shǐ wén ér huò zhī ,yòu cóng ér sī zhī ,gài suǒ wèi “dú shàn qí shēn ”zhě yě 。rán wú yǒu jī yān ;wèi qí zì wéi yě guò duō ,qí wéi rén yě guò shǎo 。qí xué yáng zhū zhī dào zhě xié ?yáng zhī dào ,bú kěn bá wǒ yī máo ér lì tiān xià 。ér fū rén yǐ yǒu jiā wéi láo xīn ,bú kěn yī dòng qí xīn yǐ xù qí qī zǐ ,qí kěn láo qí xīn yǐ wéi rén hū zāi ?suī rán ,qí xián yú shì zhě zhī huàn bú dé zhī ,ér huàn shī zhī zhě ,yǐ jì qí shēng zhī yù ,tān xié ér wáng dào yǐ sàng qí shēn zhě ,qí yì yuǎn yǐ !yòu qí yán ,yǒu kě yǐ jǐng yú zhě ,gù yú wéi zhī chuán ér zì jiàn yān 。

    古文观止,