诫子书原文
非澹泊无以明志,非宁静无以致远。
夫学须静也,才须学也,非学无以广才,非志无以成学。
淫慢则不能励精,险躁则不能冶性。
年与时驰,意与日去,遂成枯落,多不接世,悲守穷庐,将复何及! (澹泊 一作:淡泊;淫慢 一作:慆慢)
诫子书拼音版
fū jun1 zǐ zhī háng ,jìng yǐ xiū shēn ,jiǎn yǐ yǎng dé 。fēi dàn bó wú yǐ míng zhì ,fēi níng jìng wú yǐ zhì yuǎn 。fū xué xū jìng yě ,cái xū xué yě ,fēi xué wú yǐ guǎng cái ,fēi zhì wú yǐ chéng xué 。yín màn zé bú néng lì jīng ,xiǎn zào zé bú néng yě xìng 。nián yǔ shí chí ,yì yǔ rì qù ,suí chéng kū luò ,duō bú jiē shì ,bēi shǒu qióng lú ,jiāng fù hé jí ! (dàn bó yī zuò :dàn bó ;yín màn yī zuò :tāo màn )提示:拼音为程序生成,因此多音字的拼音可能不准确。
注释及译文
译文
君子的行为操守,从宁静来提高自身的修养,以节俭来培养自己的品德。不恬静寡欲无法明确志向,不排除外来干扰无法达到远大目标。学习必须静心专一,而才干来自学习。所以不学习就无法增长才干,没有志向就无法使学习有所成就。放纵懒散就无法振奋精神,急躁冒险就不能陶冶性情。年华随时光而飞驰,意志随岁月而流逝。最终枯败零落,大多不接触世事、不为社会所用,只能悲哀地坐守着那穷困的居舍,其时悔恨又怎么来得及?
注释
⑴诫:警告,劝人警惕。
⑵夫(fú):段首或句首发语词,引出下文的议论,无实在的意义。君子:品德高尚的人。指操守、品德、品行。
⑶修身:个人的品德修养。
⑷养德:培养品德。
⑸澹(dàn)泊:也写做“淡泊”,清静而不贪图功名利禄。内心恬淡,不慕名利。清心寡欲。明志:表明自己崇高的志向。
⑹宁静:这里指安静,集中精神,不分散精力。致远:实现远大目标。
⑺才:才干。
⑻广才:增长才干。
⑼成:达成,成就。
⑽慆(tāo)慢:漫不经心。慢:懈怠,懒惰。励精:尽心,专心,奋勉,振奋。
⑾险躁:冒险急躁,狭隘浮躁,与上文“宁静”相对而言。治性:“治”通“冶”,陶冶性情。
⑿与:跟随。驰:疾行,这里是增长的意思。
⒀日:时间。去:消逝,逝去。
⒁遂:于是,就。枯落:枯枝和落叶,此指像枯叶一样飘零,形容人韶华逝去。
⒂多不接世:意思是对社会没有任何贡献。接世,接触社会,承担事务,对社会有益。有“用世”的意思。
⒃穷庐:破房子。
⒄将复何及:又怎么来得及。
⒅淫慢:过度的享乐,懈怠。淫:过度。
赏析
古代家训,大都浓缩了作者毕生的生活经历、人生体验和学术思想等方面内容,不仅他的子孙从中获益颇多,就是今人读来也大有可借鉴之处。三国时蜀汉丞相诸葛亮被后人誉为“智慧之化身”,他的《诫子书》也可谓是一篇充满智慧之语的家训,是古代家训中的名作。文章阐述修身养性、治学做人的深刻道理,读来发人深省。它也可以看作是诸葛亮对其一生的总结,后来更成为修身立志的名篇。
《诫子书》的主旨是劝勉儿子勤学立志,修身养性要从明志成语解释">淡泊致远成语解释">澹泊明志,宁静致远成语解释">宁静中下功夫,最忌怠惰险躁。文章概括了做人治学的经验,着重围绕一个“静”字加以论述,同时把成功之母成语解释">失败归结为一个“躁”字,对比鲜明。
在《诫子书》中,诸葛亮教育儿子,要“澹泊”自守,“宁静”自处,鼓励儿子勤学励志,从澹泊和宁静的自身修养上狠下功夫。他说,“夫学须静也,才须学也,非学无以广才,非志无以成学”。意思是说,不安定清静就不能为实现远大理想而长期刻苦学习,要学得真知必须使身心在宁静中研究探讨,人们的才能是从不断的学习中积累起来的;不下苦功学习就不能增长与发扬自己的才干;没有坚定不移的意志就不能使学业成功。《诸葛亮教育儿子切忌心浮气躁,举止荒唐。在书信的后半部分,他则以慈父的口吻谆谆教导儿子:老大徒伤悲成语解释">少壮不努力,老大徒伤悲。这话看起来不过是老生常谈罢了,但它是慈父教诲儿子的,字字句句是心中真话,是他人生的总结,因而格外令人珍惜。
这篇《诫子书》,不但讲明修身养性的途径和方法,也指明了立志与学习的关系;不但讲明了宁静淡泊的重要,也指明了放纵怠慢、偏激急躁的危害。诸葛亮不但在大的原则方面对其子严格要求,循循善诱,甚至在一些具体事情上也体现出对子女的细微关怀。在这篇《诫子书》中,有宁静的力量:“静以修身”,“非宁静无以致远”;有节俭的力量:“俭以养德”;有超脱的力量:“非澹泊无以明志”;有好学的力量:“夫学须静也,才须学也”;有励志的力量:“非学无以广才,非志无以成学”;有速度的力量:“淫慢则不能励精”;有性格的力量:“险躁则不能治性”;有惜时的力量:“年与时驰,意与岁去”;有想象的力量:“遂成枯落,多不接世,悲守穷庐,将复何及”;有简约的力量。这篇文章短短几十字,传递出的讯息,比起长篇大论,诫子效果好得多。
文章短小精悍,言简意赅,文字清新雅致,不事雕琢,说理平易近人,这些都是这篇文章的特出之处。
创作背景
这篇文章当作于蜀汉建兴十二年(元234年),是诸葛亮晚年写给他八岁的儿子诸葛瞻的一封家书。诸葛亮一生为国,鞠躬尽瘁,死而后已。他为了蜀汉国家事业日夜操劳,顾不上亲自教育儿子,于是写下这篇书信告诫诸葛瞻。
作者介绍
诸葛亮(181-234),字孔明、号卧龙(也作伏龙),汉族,徐州琅琊阳都(今山东临沂市沂南县)人,三国时期蜀汉丞相、杰出的政治家、军事家、散文家、书法家。在世时被封为武乡侯,死后追谥忠武侯,东晋政权特追封他为武兴王。诸葛亮为匡扶蜀汉政权,呕心沥血,鞠躬尽瘁,死而后已。其散文代表作有《出师表》、《诫子书》等。曾发明木牛流马、孔明灯等,并改造连弩,叫做诸葛连弩,可一弩十矢俱发。于234年在五丈原(今宝鸡岐山境内)逝世。诸葛亮在后世受到极大尊崇,成为后世忠臣楷模,智慧化身。成都、宝鸡、汉中、南阳等地有武侯祠,杜甫作《蜀相》赞诸葛亮。
版权声明:本问由网友上传(或整理自网络),原作者已无法考证,版权归原作者所有。中学古诗词网免费发布仅供学习参考。
转载请注明:原文链接 | https://www.slxby.com/gushiwen/62424.html
《诫子书》相关推荐
- 作者:诸葛亮 朝代:魏晋
臣亮言:先帝创业未半而中道崩殂,今天下三分,益州疲弊,此诚危急存亡之秋也。然侍卫之臣不懈于内,忠志之士忘身于外者,盖追先帝之殊遇,欲报之于陛下也。诚宜开张圣听,以光先帝遗德,恢弘志士之气,不宜妄自菲薄,引喻失义,以塞忠谏之路也。
宫中府中,俱为一体;陟罚臧否,不宜异同:若有作奸犯科及为忠善者,宜付有司论其刑赏,以昭陛下平明之理;不宜偏私,使内外异法也。
侍中、侍郎郭攸之、费祎、董允等,此皆良实,志虑忠纯,是以先帝简拔以遗陛下:愚以为宫中之事,事无大小,悉以咨之,然后施行,必能裨补阙漏,有所广益。
将军向宠,性行淑均,晓畅军事,试用于昔日,先帝称之曰“能”,是以众议举宠为督:愚以为营中之事,悉以咨之,必能使行阵和睦,优劣得所。
亲贤臣,远小人,此先汉所以兴隆也;亲小人,远贤臣,此后汉所以倾颓也。先帝在时,每与臣论此事,未尝不叹息痛恨于桓、灵也。侍中、尚书、长史、参军,此悉贞良死节之臣,愿陛下亲之、信之,则汉室之隆,可计日而待也。
臣本布衣,躬耕于南阳,苟全性命于乱世,不求闻达于诸侯。先帝不以臣卑鄙,猥自枉屈,三顾臣于草庐之中,咨臣以当世之事,由是感激,遂许先帝以驱驰。后值倾覆,受任于败军之际,奉命于危难之间:尔来二十有一年矣。
先帝知臣谨慎,故临崩寄臣以大事也。受命以来,夙夜忧叹,恐托付不效,以伤先帝之明;故五月渡泸,深入不毛。今南方已定,兵甲已足,当奖率三军,北定中原,庶竭驽钝,攘除奸凶,兴复汉室,还于旧都。此臣所以报先帝而忠陛下之职分也。至于斟酌损益,进尽忠言,则攸之、祎、允之任也。
愿陛下托臣以讨贼兴复之效,不效,则治臣之罪,以告先帝之灵。若无兴德之言,则责攸之、祎、允等之慢,以彰其咎;陛下亦宜自谋,以咨诹善道,察纳雅言,深追先帝遗诏。臣不胜受恩感激。
今当远离,临表涕零,不知所言。
chén liàng yán :xiān dì chuàng yè wèi bàn ér zhōng dào bēng cú ,jīn tiān xià sān fèn ,yì zhōu pí bì ,cǐ chéng wēi jí cún wáng zhī qiū yě 。rán shì wèi zhī chén bú xiè yú nèi ,zhōng zhì zhī shì wàng shēn yú wài zhě ,gài zhuī xiān dì zhī shū yù ,yù bào zhī yú bì xià yě 。chéng yí kāi zhāng shèng tīng ,yǐ guāng xiān dì yí dé ,huī hóng zhì shì zhī qì ,bú yí wàng zì fēi báo ,yǐn yù shī yì ,yǐ sāi zhōng jiàn zhī lù yě 。
gōng zhōng fǔ zhōng ,jù wéi yī tǐ ;zhì fá zāng fǒu ,bú yí yì tóng :ruò yǒu zuò jiān fàn kē jí wéi zhōng shàn zhě ,yí fù yǒu sī lùn qí xíng shǎng ,yǐ zhāo bì xià píng míng zhī lǐ ;bú yí piān sī ,shǐ nèi wài yì fǎ yě 。
shì zhōng 、shì láng guō yōu zhī 、fèi yī 、dǒng yǔn děng ,cǐ jiē liáng shí ,zhì lǜ zhōng chún ,shì yǐ xiān dì jiǎn bá yǐ yí bì xià :yú yǐ wéi gōng zhōng zhī shì ,shì wú dà xiǎo ,xī yǐ zī zhī ,rán hòu shī háng ,bì néng bì bǔ què lòu ,yǒu suǒ guǎng yì 。
jiāng jun1 xiàng chǒng ,xìng háng shū jun1 ,xiǎo chàng jun1 shì ,shì yòng yú xī rì ,xiān dì chēng zhī yuē “néng ”,shì yǐ zhòng yì jǔ chǒng wéi dū :yú yǐ wéi yíng zhōng zhī shì ,xī yǐ zī zhī ,bì néng shǐ háng zhèn hé mù ,yōu liè dé suǒ 。
qīn xián chén ,yuǎn xiǎo rén ,cǐ xiān hàn suǒ yǐ xìng lóng yě ;qīn xiǎo rén ,yuǎn xián chén ,cǐ hòu hàn suǒ yǐ qīng tuí yě 。xiān dì zài shí ,měi yǔ chén lùn cǐ shì ,wèi cháng bú tàn xī tòng hèn yú huán 、líng yě 。shì zhōng 、shàng shū 、zhǎng shǐ 、cān jun1 ,cǐ xī zhēn liáng sǐ jiē zhī chén ,yuàn bì xià qīn zhī 、xìn zhī ,zé hàn shì zhī lóng ,kě jì rì ér dài yě 。
chén běn bù yī ,gōng gēng yú nán yáng ,gǒu quán xìng mìng yú luàn shì ,bú qiú wén dá yú zhū hóu 。xiān dì bú yǐ chén bēi bǐ ,wěi zì wǎng qū ,sān gù chén yú cǎo lú zhī zhōng ,zī chén yǐ dāng shì zhī shì ,yóu shì gǎn jī ,suí xǔ xiān dì yǐ qū chí 。hòu zhí qīng fù ,shòu rèn yú bài jun1 zhī jì ,fèng mìng yú wēi nán zhī jiān :ěr lái èr shí yǒu yī nián yǐ 。
xiān dì zhī chén jǐn shèn ,gù lín bēng jì chén yǐ dà shì yě 。shòu mìng yǐ lái ,sù yè yōu tàn ,kǒng tuō fù bú xiào ,yǐ shāng xiān dì zhī míng ;gù wǔ yuè dù lú ,shēn rù bú máo 。jīn nán fāng yǐ dìng ,bīng jiǎ yǐ zú ,dāng jiǎng lǜ sān jun1 ,běi dìng zhōng yuán ,shù jié nú dùn ,rǎng chú jiān xiōng ,xìng fù hàn shì ,hái yú jiù dōu 。cǐ chén suǒ yǐ bào xiān dì ér zhōng bì xià zhī zhí fèn yě 。zhì yú zhēn zhuó sǔn yì ,jìn jìn zhōng yán ,zé yōu zhī 、yī 、yǔn zhī rèn yě 。
yuàn bì xià tuō chén yǐ tǎo zéi xìng fù zhī xiào ,bú xiào ,zé zhì chén zhī zuì ,yǐ gào xiān dì zhī líng 。ruò wú xìng dé zhī yán ,zé zé yōu zhī 、yī 、yǔn děng zhī màn ,yǐ zhāng qí jiù ;bì xià yì yí zì móu ,yǐ zī zōu shàn dào ,chá nà yǎ yán ,shēn zhuī xiān dì yí zhào 。chén bú shèng shòu ēn gǎn jī 。
jīn dāng yuǎn lí ,lín biǎo tì líng ,bú zhī suǒ yán 。
励志,初中文言文,古文观止,表文, - 作者:诸葛亮 朝代:魏晋
先帝深虑汉、贼不两立,王业不偏安,故托臣以讨贼也。以先帝之明,量臣之才,固知臣伐贼,才弱敌强也。然不伐贼,王业亦亡。惟坐而待亡,孰与伐之?是故托臣而弗疑也。臣受命之日,寝不安席,食不甘味。思惟北征。宜先入南。故五月渡泸,深入不毛,并日而食;臣非不自惜也,顾王业不可得偏安于蜀都,故冒危难,以奉先帝之遗意也,而议者谓为非计。今贼适疲于西,又务于东,兵法乘劳,此进趋之时也。谨陈其事如左:
高帝明并日月,谋臣渊深,然涉险被创,危然后安。今陛下未及高帝,谋臣不如良、平,而欲以长策取胜,坐定天下,此臣之未解一也。
刘繇、王朗各据州郡,论安言计,动引圣人,群疑满腹,众难塞胸,今岁不战,明年不征,使孙策坐大,遂并江东,此臣之未解二也。
曹操智计,殊绝于人,其用兵也,仿佛孙、吴,然困于南阳,险于乌巢,危于祁连,逼于黎阳,几败北山,殆死潼关,然后伪定一时耳。况臣才弱,而欲以不危而定之,此臣之未解三也。曹操五攻昌霸不下,四越巢湖不成,任用李服而李服图之,委任夏侯而夏侯败亡,先帝每称操为能,犹有此失,况臣驽下,何能必胜?此臣之未解四也。
自臣到汉中,中间期年耳,然丧赵云、阳群、马玉、阎芝、丁立、白寿、刘郃、邓铜等及曲长、屯将七十余人,突将、无前、賨叟、青羌、散骑、武骑一千余人。此皆数十年之内所纠合四方之精锐,非一州之所有;若复数年,则损三分之二也,当何以图敌?此臣之未解五也。
今民穷兵疲,而事不可息;事不可息,则住与行劳费正等。而不及今图之,欲以一州之地,与贼持久,此臣之未解六也。
夫难平者,事也。昔先帝败军于楚,当此时,曹操拊手,谓天下以定。然后先帝东连吴越,西取巴蜀,举兵北征,夏侯授首,此操之失计,而汉事将成也。然后吴更违盟,关羽毁败,秭归蹉跌,曹丕称帝。凡事如是,难可逆见。臣鞠躬尽瘁,死而后已。至于成败利钝,非臣之明所能逆睹也。xiān dì shēn lǜ hàn 、zéi bú liǎng lì ,wáng yè bú piān ān ,gù tuō chén yǐ tǎo zéi yě 。yǐ xiān dì zhī míng ,liàng chén zhī cái ,gù zhī chén fá zéi ,cái ruò dí qiáng yě 。rán bú fá zéi ,wáng yè yì wáng 。wéi zuò ér dài wáng ,shú yǔ fá zhī ?shì gù tuō chén ér fú yí yě 。chén shòu mìng zhī rì ,qǐn bú ān xí ,shí bú gān wèi 。sī wéi běi zhēng 。yí xiān rù nán 。gù wǔ yuè dù lú ,shēn rù bú máo ,bìng rì ér shí ;chén fēi bú zì xī yě ,gù wáng yè bú kě dé piān ān yú shǔ dōu ,gù mào wēi nán ,yǐ fèng xiān dì zhī yí yì yě ,ér yì zhě wèi wéi fēi jì 。jīn zéi shì pí yú xī ,yòu wù yú dōng ,bīng fǎ chéng láo ,cǐ jìn qū zhī shí yě 。jǐn chén qí shì rú zuǒ :
gāo dì míng bìng rì yuè ,móu chén yuān shēn ,rán shè xiǎn bèi chuàng ,wēi rán hòu ān 。jīn bì xià wèi jí gāo dì ,móu chén bú rú liáng 、píng ,ér yù yǐ zhǎng cè qǔ shèng ,zuò dìng tiān xià ,cǐ chén zhī wèi jiě yī yě 。
liú yáo 、wáng lǎng gè jù zhōu jun4 ,lùn ān yán jì ,dòng yǐn shèng rén ,qún yí mǎn fù ,zhòng nán sāi xiōng ,jīn suì bú zhàn ,míng nián bú zhēng ,shǐ sūn cè zuò dà ,suí bìng jiāng dōng ,cǐ chén zhī wèi jiě èr yě 。
cáo cāo zhì jì ,shū jué yú rén ,qí yòng bīng yě ,fǎng fó sūn 、wú ,rán kùn yú nán yáng ,xiǎn yú wū cháo ,wēi yú qí lián ,bī yú lí yáng ,jǐ bài běi shān ,dài sǐ tóng guān ,rán hòu wěi dìng yī shí ěr 。kuàng chén cái ruò ,ér yù yǐ bú wēi ér dìng zhī ,cǐ chén zhī wèi jiě sān yě 。cáo cāo wǔ gōng chāng bà bú xià ,sì yuè cháo hú bú chéng ,rèn yòng lǐ fú ér lǐ fú tú zhī ,wěi rèn xià hóu ér xià hóu bài wáng ,xiān dì měi chēng cāo wéi néng ,yóu yǒu cǐ shī ,kuàng chén nú xià ,hé néng bì shèng ?cǐ chén zhī wèi jiě sì yě 。
zì chén dào hàn zhōng ,zhōng jiān qī nián ěr ,rán sàng zhào yún 、yáng qún 、mǎ yù 、yán zhī 、dīng lì 、bái shòu 、liú xiá 、dèng tóng děng jí qǔ zhǎng 、tún jiāng qī shí yú rén ,tū jiāng 、wú qián 、cóng sǒu 、qīng qiāng 、sàn qí 、wǔ qí yī qiān yú rén 。cǐ jiē shù shí nián zhī nèi suǒ jiū hé sì fāng zhī jīng ruì ,fēi yī zhōu zhī suǒ yǒu ;ruò fù shù nián ,zé sǔn sān fèn zhī èr yě ,dāng hé yǐ tú dí ?cǐ chén zhī wèi jiě wǔ yě 。
jīn mín qióng bīng pí ,ér shì bú kě xī ;shì bú kě xī ,zé zhù yǔ háng láo fèi zhèng děng 。ér bú jí jīn tú zhī ,yù yǐ yī zhōu zhī dì ,yǔ zéi chí jiǔ ,cǐ chén zhī wèi jiě liù yě 。
fū nán píng zhě ,shì yě 。xī xiān dì bài jun1 yú chǔ ,dāng cǐ shí ,cáo cāo fǔ shǒu ,wèi tiān xià yǐ dìng 。rán hòu xiān dì dōng lián wú yuè ,xī qǔ bā shǔ ,jǔ bīng běi zhēng ,xià hóu shòu shǒu ,cǐ cāo zhī shī jì ,ér hàn shì jiāng chéng yě 。rán hòu wú gèng wéi méng ,guān yǔ huǐ bài ,zǐ guī cuō diē ,cáo pī chēng dì 。fán shì rú shì ,nán kě nì jiàn 。chén jū gōng jìn cuì ,sǐ ér hòu yǐ 。zhì yú chéng bài lì dùn ,fēi chén zhī míng suǒ néng nì dǔ yě 。古文观止, - 作者:诸葛亮 朝代:魏晋
臣亮言:先帝创业未半而中道崩殂,今天下三分,益州疲弊,此诚危急存亡之秋也。然侍卫之臣不懈于内,忠志之士忘身于外者,盖追先帝之殊遇,欲报之于陛下也。诚宜开张圣听,以光先帝遗德,恢弘志士之气,不宜妄自菲薄,引喻失义,以塞忠谏之路也。
宫中府中,俱为一体;陟罚臧否,不宜异同:若有作奸犯科及为忠善者,宜付有司论其刑赏,以昭陛下平明之理;不宜偏私,使内外异法也。
侍中、侍郎郭攸之、费祎、董允等,此皆良实,志虑忠纯,是以先帝简拔以遗陛下:愚以为宫中之事,事无大小,悉以咨之,然后施行,必能裨补阙漏,有所广益。
将军向宠,性行淑均,晓畅军事,试用于昔日,先帝称之曰“能”,是以众议举宠为督:愚以为营中之事,悉以咨之,必能使行阵和睦,优劣得所。
亲贤臣,远小人,此先汉所以兴隆也;亲小人,远贤臣,此后汉所以倾颓也。先帝在时,每与臣论此事,未尝不叹息痛恨于桓、灵也。侍中、尚书、长史、参军,此悉贞良死节之臣,愿陛下亲之、信之,则汉室之隆,可计日而待也。
臣本布衣,躬耕于南阳,苟全性命于乱世,不求闻达于诸侯。先帝不以臣卑鄙,猥自枉屈,三顾臣于草庐之中,咨臣以当世之事,由是感激,遂许先帝以驱驰。后值倾覆,受任于败军之际,奉命于危难之间:尔来二十有一年矣。
先帝知臣谨慎,故临崩寄臣以大事也。受命以来,夙夜忧叹,恐托付不效,以伤先帝之明;故五月渡泸,深入不毛。今南方已定,兵甲已足,当奖率三军,北定中原,庶竭驽钝,攘除奸凶,兴复汉室,还于旧都。此臣所以报先帝而忠陛下之职分也。至于斟酌损益,进尽忠言,则攸之、祎、允之任也。
愿陛下托臣以讨贼兴复之效,不效,则治臣之罪,以告先帝之灵。若无兴德之言,则责攸之、祎、允等之慢,以彰其咎;陛下亦宜自谋,以咨诹善道,察纳雅言,深追先帝遗诏。臣不胜受恩感激。
今当远离,临表涕零,不知所言。
chén liàng yán :xiān dì chuàng yè wèi bàn ér zhōng dào bēng cú ,jīn tiān xià sān fèn ,yì zhōu pí bì ,cǐ chéng wēi jí cún wáng zhī qiū yě 。rán shì wèi zhī chén bú xiè yú nèi ,zhōng zhì zhī shì wàng shēn yú wài zhě ,gài zhuī xiān dì zhī shū yù ,yù bào zhī yú bì xià yě 。chéng yí kāi zhāng shèng tīng ,yǐ guāng xiān dì yí dé ,huī hóng zhì shì zhī qì ,bú yí wàng zì fēi báo ,yǐn yù shī yì ,yǐ sāi zhōng jiàn zhī lù yě 。
gōng zhōng fǔ zhōng ,jù wéi yī tǐ ;zhì fá zāng fǒu ,bú yí yì tóng :ruò yǒu zuò jiān fàn kē jí wéi zhōng shàn zhě ,yí fù yǒu sī lùn qí xíng shǎng ,yǐ zhāo bì xià píng míng zhī lǐ ;bú yí piān sī ,shǐ nèi wài yì fǎ yě 。
shì zhōng 、shì láng guō yōu zhī 、fèi yī 、dǒng yǔn děng ,cǐ jiē liáng shí ,zhì lǜ zhōng chún ,shì yǐ xiān dì jiǎn bá yǐ yí bì xià :yú yǐ wéi gōng zhōng zhī shì ,shì wú dà xiǎo ,xī yǐ zī zhī ,rán hòu shī háng ,bì néng bì bǔ què lòu ,yǒu suǒ guǎng yì 。
jiāng jun1 xiàng chǒng ,xìng háng shū jun1 ,xiǎo chàng jun1 shì ,shì yòng yú xī rì ,xiān dì chēng zhī yuē “néng ”,shì yǐ zhòng yì jǔ chǒng wéi dū :yú yǐ wéi yíng zhōng zhī shì ,xī yǐ zī zhī ,bì néng shǐ háng zhèn hé mù ,yōu liè dé suǒ 。
qīn xián chén ,yuǎn xiǎo rén ,cǐ xiān hàn suǒ yǐ xìng lóng yě ;qīn xiǎo rén ,yuǎn xián chén ,cǐ hòu hàn suǒ yǐ qīng tuí yě 。xiān dì zài shí ,měi yǔ chén lùn cǐ shì ,wèi cháng bú tàn xī tòng hèn yú huán 、líng yě 。shì zhōng 、shàng shū 、zhǎng shǐ 、cān jun1 ,cǐ xī zhēn liáng sǐ jiē zhī chén ,yuàn bì xià qīn zhī 、xìn zhī ,zé hàn shì zhī lóng ,kě jì rì ér dài yě 。
chén běn bù yī ,gōng gēng yú nán yáng ,gǒu quán xìng mìng yú luàn shì ,bú qiú wén dá yú zhū hóu 。xiān dì bú yǐ chén bēi bǐ ,wěi zì wǎng qū ,sān gù chén yú cǎo lú zhī zhōng ,zī chén yǐ dāng shì zhī shì ,yóu shì gǎn jī ,suí xǔ xiān dì yǐ qū chí 。hòu zhí qīng fù ,shòu rèn yú bài jun1 zhī jì ,fèng mìng yú wēi nán zhī jiān :ěr lái èr shí yǒu yī nián yǐ 。
xiān dì zhī chén jǐn shèn ,gù lín bēng jì chén yǐ dà shì yě 。shòu mìng yǐ lái ,sù yè yōu tàn ,kǒng tuō fù bú xiào ,yǐ shāng xiān dì zhī míng ;gù wǔ yuè dù lú ,shēn rù bú máo 。jīn nán fāng yǐ dìng ,bīng jiǎ yǐ zú ,dāng jiǎng lǜ sān jun1 ,běi dìng zhōng yuán ,shù jié nú dùn ,rǎng chú jiān xiōng ,xìng fù hàn shì ,hái yú jiù dōu 。cǐ chén suǒ yǐ bào xiān dì ér zhōng bì xià zhī zhí fèn yě 。zhì yú zhēn zhuó sǔn yì ,jìn jìn zhōng yán ,zé yōu zhī 、yī 、yǔn zhī rèn yě 。
yuàn bì xià tuō chén yǐ tǎo zéi xìng fù zhī xiào ,bú xiào ,zé zhì chén zhī zuì ,yǐ gào xiān dì zhī líng 。ruò wú xìng dé zhī yán ,zé zé yōu zhī 、yī 、yǔn děng zhī màn ,yǐ zhāng qí jiù ;bì xià yì yí zì móu ,yǐ zī zōu shàn dào ,chá nà yǎ yán ,shēn zhuī xiān dì yí zhào 。chén bú shèng shòu ēn gǎn jī 。
jīn dāng yuǎn lí ,lín biǎo tì líng ,bú zhī suǒ yán 。
辞赋, - 作者:诸葛亮 朝代:魏晋
先帝深虑汉、贼不两立,王业不偏安,故托臣以讨贼也。以先帝之明,量臣之才,固知臣伐贼,才弱敌强也。然不伐贼,王业亦亡。惟坐而待亡,孰与伐之?是故托臣而弗疑也。臣受命之日,寝不安席,食不甘味。思惟北征。宜先入南。故五月渡泸,深入不毛,并日而食;臣非不自惜也,顾王业不可得偏安于蜀都,故冒危难,以奉先帝之遗意也,而议者谓为非计。今贼适疲于西,又务于东,兵法乘劳,此进趋之时也。谨陈其事如左:
高帝明并日月,谋臣渊深,然涉险被创,危然后安。今陛下未及高帝,谋臣不如良、平,而欲以长策取胜,坐定天下,此臣之未解一也。
刘繇、王朗各据州郡,论安言计,动引圣人,群疑满腹,众难塞胸,今岁不战,明年不征,使孙策坐大,遂并江东,此臣之未解二也。
曹操智计,殊绝于人,其用兵也,仿佛孙、吴,然困于南阳,险于乌巢,危于祁连,逼于黎阳,几败北山,殆死潼关,然后伪定一时耳。况臣才弱,而欲以不危而定之,此臣之未解三也。曹操五攻昌霸不下,四越巢湖不成,任用李服而李服图之,委任夏侯而夏侯败亡,先帝每称操为能,犹有此失,况臣驽下,何能必胜?此臣之未解四也。
自臣到汉中,中间期年耳,然丧赵云、阳群、马玉、阎芝、丁立、白寿、刘郃、邓铜等及曲长、屯将七十余人,突将、无前、賨叟、青羌、散骑、武骑一千余人。此皆数十年之内所纠合四方之精锐,非一州之所有;若复数年,则损三分之二也,当何以图敌?此臣之未解五也。
今民穷兵疲,而事不可息;事不可息,则住与行劳费正等。而不及今图之,欲以一州之地,与贼持久,此臣之未解六也。
夫难平者,事也。昔先帝败军于楚,当此时,曹操拊手,谓天下以定。然后先帝东连吴越,西取巴蜀,举兵北征,夏侯授首,此操之失计,而汉事将成也。然后吴更违盟,关羽毁败,秭归蹉跌,曹丕称帝。凡事如是,难可逆见。臣鞠躬尽瘁,死而后已。至于成败利钝,非臣之明所能逆睹也。xiān dì shēn lǜ hàn 、zéi bú liǎng lì ,wáng yè bú piān ān ,gù tuō chén yǐ tǎo zéi yě 。yǐ xiān dì zhī míng ,liàng chén zhī cái ,gù zhī chén fá zéi ,cái ruò dí qiáng yě 。rán bú fá zéi ,wáng yè yì wáng 。wéi zuò ér dài wáng ,shú yǔ fá zhī ?shì gù tuō chén ér fú yí yě 。chén shòu mìng zhī rì ,qǐn bú ān xí ,shí bú gān wèi 。sī wéi běi zhēng 。yí xiān rù nán 。gù wǔ yuè dù lú ,shēn rù bú máo ,bìng rì ér shí ;chén fēi bú zì xī yě ,gù wáng yè bú kě dé piān ān yú shǔ dōu ,gù mào wēi nán ,yǐ fèng xiān dì zhī yí yì yě ,ér yì zhě wèi wéi fēi jì 。jīn zéi shì pí yú xī ,yòu wù yú dōng ,bīng fǎ chéng láo ,cǐ jìn qū zhī shí yě 。jǐn chén qí shì rú zuǒ :
gāo dì míng bìng rì yuè ,móu chén yuān shēn ,rán shè xiǎn bèi chuàng ,wēi rán hòu ān 。jīn bì xià wèi jí gāo dì ,móu chén bú rú liáng 、píng ,ér yù yǐ zhǎng cè qǔ shèng ,zuò dìng tiān xià ,cǐ chén zhī wèi jiě yī yě 。
liú yáo 、wáng lǎng gè jù zhōu jun4 ,lùn ān yán jì ,dòng yǐn shèng rén ,qún yí mǎn fù ,zhòng nán sāi xiōng ,jīn suì bú zhàn ,míng nián bú zhēng ,shǐ sūn cè zuò dà ,suí bìng jiāng dōng ,cǐ chén zhī wèi jiě èr yě 。
cáo cāo zhì jì ,shū jué yú rén ,qí yòng bīng yě ,fǎng fó sūn 、wú ,rán kùn yú nán yáng ,xiǎn yú wū cháo ,wēi yú qí lián ,bī yú lí yáng ,jǐ bài běi shān ,dài sǐ tóng guān ,rán hòu wěi dìng yī shí ěr 。kuàng chén cái ruò ,ér yù yǐ bú wēi ér dìng zhī ,cǐ chén zhī wèi jiě sān yě 。cáo cāo wǔ gōng chāng bà bú xià ,sì yuè cháo hú bú chéng ,rèn yòng lǐ fú ér lǐ fú tú zhī ,wěi rèn xià hóu ér xià hóu bài wáng ,xiān dì měi chēng cāo wéi néng ,yóu yǒu cǐ shī ,kuàng chén nú xià ,hé néng bì shèng ?cǐ chén zhī wèi jiě sì yě 。
zì chén dào hàn zhōng ,zhōng jiān qī nián ěr ,rán sàng zhào yún 、yáng qún 、mǎ yù 、yán zhī 、dīng lì 、bái shòu 、liú xiá 、dèng tóng děng jí qǔ zhǎng 、tún jiāng qī shí yú rén ,tū jiāng 、wú qián 、cóng sǒu 、qīng qiāng 、sàn qí 、wǔ qí yī qiān yú rén 。cǐ jiē shù shí nián zhī nèi suǒ jiū hé sì fāng zhī jīng ruì ,fēi yī zhōu zhī suǒ yǒu ;ruò fù shù nián ,zé sǔn sān fèn zhī èr yě ,dāng hé yǐ tú dí ?cǐ chén zhī wèi jiě wǔ yě 。
jīn mín qióng bīng pí ,ér shì bú kě xī ;shì bú kě xī ,zé zhù yǔ háng láo fèi zhèng děng 。ér bú jí jīn tú zhī ,yù yǐ yī zhōu zhī dì ,yǔ zéi chí jiǔ ,cǐ chén zhī wèi jiě liù yě 。
fū nán píng zhě ,shì yě 。xī xiān dì bài jun1 yú chǔ ,dāng cǐ shí ,cáo cāo fǔ shǒu ,wèi tiān xià yǐ dìng 。rán hòu xiān dì dōng lián wú yuè ,xī qǔ bā shǔ ,jǔ bīng běi zhēng ,xià hóu shòu shǒu ,cǐ cāo zhī shī jì ,ér hàn shì jiāng chéng yě 。rán hòu wú gèng wéi méng ,guān yǔ huǐ bài ,zǐ guī cuō diē ,cáo pī chēng dì 。fán shì rú shì ,nán kě nì jiàn 。chén jū gōng jìn cuì ,sǐ ér hòu yǐ 。zhì yú chéng bài lì dùn ,fēi chén zhī míng suǒ néng nì dǔ yě 。辞赋, - 作者:虞集 朝代:唐代
屏风围坐鬓毵毵,绛蜡摇光照莫酣。
京国多年情尽改,忽听春雨忆江南。píng fēng wéi zuò bìn sān sān ,jiàng là yáo guāng zhào mò hān 。
jīng guó duō nián qíng jìn gǎi ,hū tīng chūn yǔ yì jiāng nán 。写雨, - 作者:虞集 朝代:唐代
南阜小亭台,薄有山花取次开。寄语多情熊少府;晴也须来,雨也须来。
随意且衔杯,莫惜春衣坐绿苔。若待明朝风雨过,人在天涯!春在天涯。nán fù xiǎo tíng tái ,báo yǒu shān huā qǔ cì kāi 。jì yǔ duō qíng xióng shǎo fǔ ;qíng yě xū lái ,yǔ yě xū lái 。
suí yì qiě xián bēi ,mò xī chūn yī zuò lǜ tái 。ruò dài míng cháo fēng yǔ guò ,rén zài tiān yá !chūn zài tiān yá 。婉约, - 作者:虞集 朝代:清代
画堂红袖倚清酣。华发不胜簪。几回晚直金銮殿,东风软、花里停骖。书诏许传宫烛,轻罗初试朝衫。
御沟冰泮水挼蓝。飞燕语呢喃。重重帘幕寒犹在,凭谁寄、银字泥缄。报道先生归也,杏花春雨江南。huà táng hóng xiù yǐ qīng hān 。huá fā bú shèng zān 。jǐ huí wǎn zhí jīn luán diàn ,dōng fēng ruǎn 、huā lǐ tíng cān 。shū zhào xǔ chuán gōng zhú ,qīng luó chū shì cháo shān 。
yù gōu bīng pàn shuǐ luò lán 。fēi yàn yǔ ne nán 。zhòng zhòng lián mù hán yóu zài ,píng shuí jì 、yín zì ní jiān 。bào dào xiān shēng guī yě ,xìng huā chūn yǔ jiāng nán 。婉约, - 作者:虞集 朝代:元代
何处它年寄此生,山中江上总关情。
无端绕屋长松树,尽把风声作雨声。hé chù tā nián jì cǐ shēng ,shān zhōng jiāng shàng zǒng guān qíng 。
wú duān rào wū zhǎng sōng shù ,jìn bǎ fēng shēng zuò yǔ shēng 。古诗三百首,孤独,思乡,爱国, - 作者:虞集 朝代:元代
徒把金戈挽落晖,南冠无奈北风吹。
子房本为韩仇出,诸葛宁知汉祚移。
云暗鼎湖龙去远,月明华表鹤归迟。
不须更上新亭望,大不如前洒泪时。tú bǎ jīn gē wǎn luò huī ,nán guàn wú nài běi fēng chuī 。
zǐ fáng běn wéi hán chóu chū ,zhū gě níng zhī hàn zuò yí 。
yún àn dǐng hú lóng qù yuǎn ,yuè míng huá biǎo hè guī chí 。
bú xū gèng shàng xīn tíng wàng ,dà bú rú qián sǎ lèi shí 。咏史怀古,爱国, - 作者:虞集 朝代:元代
徒把金戈挽落晖,南冠无奈北风吹。
子房本为韩仇出,诸葛宁知汉祚移。
云暗鼎湖龙去远,月明华表鹤归迟。
不须更上新亭望,大不如前洒泪时。tú bǎ jīn gē wǎn luò huī ,nán guàn wú nài běi fēng chuī 。
zǐ fáng běn wéi hán chóu chū ,zhū gě níng zhī hàn zuò yí 。
yún àn dǐng hú lóng qù yuǎn ,yuè míng huá biǎo hè guī chí 。
bú xū gèng shàng xīn tíng wàng ,dà bú rú qián sǎ lèi shí 。辞赋, - 作者:虞集 朝代:元代
席上偶谈蜀汉事,因赋短柱体
鸾舆三顾茅庐,汉祚难扶,日暮桑榆。深渡南泸,长驱西蜀,力拒东吴。美乎周瑜妙术,悲夫关羽云殂。天数盈虚,造物乘除。问汝何如,早赋归欤。xí shàng ǒu tán shǔ hàn shì ,yīn fù duǎn zhù tǐ
luán yú sān gù máo lú ,hàn zuò nán fú ,rì mù sāng yú 。shēn dù nán lú ,zhǎng qū xī shǔ ,lì jù dōng wú 。měi hū zhōu yú miào shù ,bēi fū guān yǔ yún cú 。tiān shù yíng xū ,zào wù chéng chú 。wèn rǔ hé rú ,zǎo fù guī yú 。辞赋, - 作者:虞集 朝代:元代
何处它年寄此生,山中江上总关情。
无端绕屋长松树,尽把风声作雨声。hé chù tā nián jì cǐ shēng ,shān zhōng jiāng shàng zǒng guān qíng 。
wú duān rào wū zhǎng sōng shù ,jìn bǎ fēng shēng zuò yǔ shēng 。辞赋, - 作者:虞集 朝代:元代
屏风围坐鬓毵毵,绛蜡摇光照莫酣。
京国多年情尽改,忽听春雨忆江南。píng fēng wéi zuò bìn sān sān ,jiàng là yáo guāng zhào mò hān 。
jīng guó duō nián qíng jìn gǎi ,hū tīng chūn yǔ yì jiāng nán 。辞赋, - 作者:虞集 朝代:元代
南阜小亭台,薄有山花取次开。寄语多情熊少府;晴也须来,雨也须来。
随意且衔杯,莫惜春衣坐绿苔。若待明朝风雨过,人在天涯!春在天涯。nán fù xiǎo tíng tái ,báo yǒu shān huā qǔ cì kāi 。jì yǔ duō qíng xióng shǎo fǔ ;qíng yě xū lái ,yǔ yě xū lái 。
suí yì qiě xián bēi ,mò xī chūn yī zuò lǜ tái 。ruò dài míng cháo fēng yǔ guò ,rén zài tiān yá !chūn zài tiān yá 。辞赋, - 作者:虞集 朝代:宋代
画堂红袖倚清酣。华发不胜簪。几回晚直金銮殿,东风软、花里停骖。书诏许传宫烛,轻罗初试朝衫。
御沟冰泮水挼蓝。飞燕语呢喃。重重帘幕寒犹在,凭谁寄、银字泥缄。报道先生归也,杏花春雨江南。huà táng hóng xiù yǐ qīng hān 。huá fā bú shèng zān 。jǐ huí wǎn zhí jīn luán diàn ,dōng fēng ruǎn 、huā lǐ tíng cān 。shū zhào xǔ chuán gōng zhú ,qīng luó chū shì cháo shān 。
yù gōu bīng pàn shuǐ luò lán 。fēi yàn yǔ ne nán 。zhòng zhòng lián mù hán yóu zài ,píng shuí jì 、yín zì ní jiān 。bào dào xiān shēng guī yě ,xìng huā chūn yǔ jiāng nán 。辞赋,