欧阳修的诗词全集
共收录了207首诗词作品欧阳修简介
欧阳修诗集大全
予闻世谓诗人少达而多穷，夫岂然哉？盖世所传诗者，多出于古穷人之辞也。凡士之蕴其所有，而不得施于世者，多喜自放于山巅水涯之外，见虫鱼草木风云鸟兽之状类，往往探其奇怪，内有忧思感愤之郁积，其兴于怨刺，以道羁臣寡妇之所叹，而写人情之难言。盖愈穷则愈工。然则非诗之能穷人，殆穷者而后工也。
予友梅圣俞，少以荫补为吏，累举进士，辄抑于有司，困于州县，凡十余年。年今五十，犹从辟书，为人之佐，郁其所蓄，不得奋见于事业。其家宛陵，幼习于诗，自为童子，出语已惊其长老。既长，学乎六经仁义之说，其为文章，简古纯粹，不求苟说于世。世之人徒知其诗而已。然时无贤愚，语诗者必求之圣俞；圣俞亦自以其不得志者，乐于诗而发之，故其平生所作，于诗尤多。世既知之矣，而未有荐于上者。昔王文康公尝见而叹曰：“二百年无此作矣！”虽知之深，亦不果荐也。若使其幸得用于朝廷，作为雅、颂，以歌咏大宋之功德，荐之清庙，而追商、周、鲁颂之作者，岂不伟欤！奈何使其老不得志，而为穷者之诗，乃徒发于虫鱼物类，羁愁感叹之言。世徒喜其工，不知其穷之久而将老也！可不惜哉！
圣俞诗既多，不自收拾。其妻之兄子谢景初，惧其多而易失也，取其自洛阳至于吴兴以来所作，次为十卷。予尝嗜圣俞诗，而患不能尽得之，遽喜谢氏之能类次也，辄序而藏之。
其后十五年，圣俞以疾卒于京师，余既哭而铭之，因索于其家，得其遗稿千余篇，并旧所藏，掇其尤者六百七十七篇，为一十五卷。呜呼！吾于圣俞诗论之详矣，故不复云。
庐陵欧阳修序。yǔ wén shì wèi shī rén shǎo dá ér duō qióng ，fū qǐ rán zāi ？gài shì suǒ chuán shī zhě ，duō chū yú gǔ qióng rén zhī cí yě 。fán shì zhī yùn qí suǒ yǒu ，ér bú dé shī yú shì zhě ，duō xǐ zì fàng yú shān diān shuǐ yá zhī wài ，jiàn chóng yú cǎo mù fēng yún niǎo shòu zhī zhuàng lèi ，wǎng wǎng tàn qí qí guài ，nèi yǒu yōu sī gǎn fèn zhī yù jī ，qí xìng yú yuàn cì ，yǐ dào jī chén guǎ fù zhī suǒ tàn ，ér xiě rén qíng zhī nán yán 。gài yù qióng zé yù gōng 。rán zé fēi shī zhī néng qióng rén ，dài qióng zhě ér hòu gōng yě 。
yǔ yǒu méi shèng yú ，shǎo yǐ yīn bǔ wéi lì ，lèi jǔ jìn shì ，zhé yì yú yǒu sī ，kùn yú zhōu xiàn ，fán shí yú nián 。nián jīn wǔ shí ，yóu cóng pì shū ，wéi rén zhī zuǒ ，yù qí suǒ xù ，bú dé fèn jiàn yú shì yè 。qí jiā wǎn líng ，yòu xí yú shī ，zì wéi tóng zǐ ，chū yǔ yǐ jīng qí zhǎng lǎo 。jì zhǎng ，xué hū liù jīng rén yì zhī shuō ，qí wéi wén zhāng ，jiǎn gǔ chún cuì ，bú qiú gǒu shuō yú shì 。shì zhī rén tú zhī qí shī ér yǐ 。rán shí wú xián yú ，yǔ shī zhě bì qiú zhī shèng yú ；shèng yú yì zì yǐ qí bú dé zhì zhě ，lè yú shī ér fā zhī ，gù qí píng shēng suǒ zuò ，yú shī yóu duō 。shì jì zhī zhī yǐ ，ér wèi yǒu jiàn yú shàng zhě 。xī wáng wén kāng gōng cháng jiàn ér tàn yuē ：“èr bǎi nián wú cǐ zuò yǐ ！”suī zhī zhī shēn ，yì bú guǒ jiàn yě 。ruò shǐ qí xìng dé yòng yú cháo tíng ，zuò wéi yǎ 、sòng ，yǐ gē yǒng dà sòng zhī gōng dé ，jiàn zhī qīng miào ，ér zhuī shāng 、zhōu 、lǔ sòng zhī zuò zhě ，qǐ bú wěi yú ！nài hé shǐ qí lǎo bú dé zhì ，ér wéi qióng zhě zhī shī ，nǎi tú fā yú chóng yú wù lèi ，jī chóu gǎn tàn zhī yán 。shì tú xǐ qí gōng ，bú zhī qí qióng zhī jiǔ ér jiāng lǎo yě ！kě bú xī zāi ！
shèng yú shī jì duō ，bú zì shōu shí 。qí qī zhī xiōng zǐ xiè jǐng chū ，jù qí duō ér yì shī yě ，qǔ qí zì luò yáng zhì yú wú xìng yǐ lái suǒ zuò ，cì wéi shí juàn 。yǔ cháng shì shèng yú shī ，ér huàn bú néng jìn dé zhī ，jù xǐ xiè shì zhī néng lèi cì yě ，zhé xù ér cáng zhī 。
qí hòu shí wǔ nián ，shèng yú yǐ jí zú yú jīng shī ，yú jì kū ér míng zhī ，yīn suǒ yú qí jiā ，dé qí yí gǎo qiān yú piān ，bìng jiù suǒ cáng ，duō qí yóu zhě liù bǎi qī shí qī piān ，wéi yī shí wǔ juàn 。wū hū ！wú yú shèng yú shī lùn zhī xiáng yǐ ，gù bú fù yún 。
lú líng ōu yáng xiū xù 。呜呼！盛衰之理，虽曰天命，岂非人事哉！原庄宗之所以得天下，与其所以失之者，可以知之矣。
世言晋王之将终也，以三矢赐庄宗而告之曰：“梁，吾仇也；燕王，吾所立；契丹与吾约为兄弟；而皆背晋以归梁。此三者，吾遗恨也。与尔三矢，尔其无忘乃父之志！”庄宗受而藏之于庙。其后用兵，则遣从事以一少牢告庙，请其矢，盛以锦囊，负而前驱，及凯旋而纳之。
方其系燕父子以组，函梁君臣之首，入于太庙，还矢先王，而告以成功，其意气之盛，可谓壮哉！及仇雠已灭，天下已定，一夫夜呼，乱者四应，仓皇东出，未及见贼而士卒离散，君臣相顾，不知所归。至于誓天断发，泣下沾襟，何其衰也！岂得之难而失之易欤？抑本其成败之迹，而皆自于人欤？
《书》曰：“满招损，谦得益。”忧劳可以兴国，逸豫可以亡身，自然之理也。故方其盛也，举天下之豪杰，莫能与之争；及其衰也，数十伶人困之，而身死国灭，为天下笑。夫祸患常积于忽微，而智勇多困于所溺，岂独伶人也哉！作《伶官传》。wū hū ！shèng shuāi zhī lǐ ，suī yuē tiān mìng ，qǐ fēi rén shì zāi ！yuán zhuāng zōng zhī suǒ yǐ dé tiān xià ，yǔ qí suǒ yǐ shī zhī zhě ，kě yǐ zhī zhī yǐ 。
shì yán jìn wáng zhī jiāng zhōng yě ，yǐ sān shǐ cì zhuāng zōng ér gào zhī yuē ：“liáng ，wú chóu yě ；yàn wáng ，wú suǒ lì ；qì dān yǔ wú yuē wéi xiōng dì ；ér jiē bèi jìn yǐ guī liáng 。cǐ sān zhě ，wú yí hèn yě 。yǔ ěr sān shǐ ，ěr qí wú wàng nǎi fù zhī zhì ！”zhuāng zōng shòu ér cáng zhī yú miào 。qí hòu yòng bīng ，zé qiǎn cóng shì yǐ yī shǎo láo gào miào ，qǐng qí shǐ ，shèng yǐ jǐn náng ，fù ér qián qū ，jí kǎi xuán ér nà zhī 。
fāng qí xì yàn fù zǐ yǐ zǔ ，hán liáng jun1 chén zhī shǒu ，rù yú tài miào ，hái shǐ xiān wáng ，ér gào yǐ chéng gōng ，qí yì qì zhī shèng ，kě wèi zhuàng zāi ！jí chóu chóu yǐ miè ，tiān xià yǐ dìng ，yī fū yè hū ，luàn zhě sì yīng ，cāng huáng dōng chū ，wèi jí jiàn zéi ér shì zú lí sàn ，jun1 chén xiàng gù ，bú zhī suǒ guī 。zhì yú shì tiān duàn fā ，qì xià zhān jīn ，hé qí shuāi yě ！qǐ dé zhī nán ér shī zhī yì yú ？yì běn qí chéng bài zhī jì ，ér jiē zì yú rén yú ？
《shū 》yuē ：“mǎn zhāo sǔn ，qiān dé yì 。”yōu láo kě yǐ xìng guó ，yì yù kě yǐ wáng shēn ，zì rán zhī lǐ yě 。gù fāng qí shèng yě ，jǔ tiān xià zhī háo jié ，mò néng yǔ zhī zhēng ；jí qí shuāi yě ，shù shí líng rén kùn zhī ，ér shēn sǐ guó miè ，wéi tiān xià xiào 。fū huò huàn cháng jī yú hū wēi ，ér zhì yǒng duō kùn yú suǒ nì ，qǐ dú líng rén yě zāi ！zuò 《líng guān chuán 》。仕宦而至将相，富贵而归故乡。此人情之所荣，而今昔之所同也。
盖士方穷时，困厄闾里，庸人孺子，皆得易而侮之。若季子不礼于其嫂，买臣见弃于其妻。一旦高车驷马，旗旄导前，而骑卒拥后，夹道之人，相与骈肩累迹，瞻望咨嗟；而所谓庸夫愚妇者，奔走骇汗，羞愧俯伏，以自悔罪于车尘马足之间。此一介之士，得志于当时，而意气之盛，昔人比之衣锦之荣者也。
惟大丞相魏国公则不然：公，相人也，世有令德，为时名卿。自公少时，已擢高科，登显仕。海内之士，闻下风而望余光者，盖亦有年矣。所谓将相而富贵，皆公所宜素有；非如穷厄之人，侥幸得志于一时，出于庸夫愚妇之不意，以惊骇而夸耀之也。然则高牙大纛，不足为公荣；桓圭衮冕，不足为公贵。惟德被生民，而功施社稷，勒之金石，播之声诗，以耀后世而垂无穷，此公之志，而士亦以此望于公也。岂止夸一时而荣一乡哉！
公在至和中，尝以武康之节，来治于相，乃作“昼锦”之堂于后圃。既又刻诗于石，以遗相人。其言以快恩仇、矜名誉为可薄，盖不以昔人所夸者为荣，而以为戒。于此见公之视富贵为何如，而其志岂易量哉！故能出入将相，勤劳王家，而夷险一节。至于临大事，决大议，垂绅正笏，不动声色，而措天下于泰山之安：可谓社稷之臣矣！其丰功盛烈，所以铭彝鼎而被弦歌者，乃邦家之光，非闾里之荣也。
余虽不获登公之堂，幸尝窃诵公之诗，乐公之志有成，而喜为天下道也。于是乎书。
尚书吏部侍郎、参知政事欧阳修记。shì huàn ér zhì jiāng xiàng ，fù guì ér guī gù xiāng 。cǐ rén qíng zhī suǒ róng ，ér jīn xī zhī suǒ tóng yě 。
gài shì fāng qióng shí ，kùn è lǘ lǐ ，yōng rén rú zǐ ，jiē dé yì ér wǔ zhī 。ruò jì zǐ bú lǐ yú qí sǎo ，mǎi chén jiàn qì yú qí qī 。yī dàn gāo chē sì mǎ ，qí máo dǎo qián ，ér qí zú yōng hòu ，jiá dào zhī rén ，xiàng yǔ pián jiān lèi jì ，zhān wàng zī jiē ；ér suǒ wèi yōng fū yú fù zhě ，bēn zǒu hài hàn ，xiū kuì fǔ fú ，yǐ zì huǐ zuì yú chē chén mǎ zú zhī jiān 。cǐ yī jiè zhī shì ，dé zhì yú dāng shí ，ér yì qì zhī shèng ，xī rén bǐ zhī yī jǐn zhī róng zhě yě 。
wéi dà chéng xiàng wèi guó gōng zé bú rán ：gōng ，xiàng rén yě ，shì yǒu lìng dé ，wéi shí míng qīng 。zì gōng shǎo shí ，yǐ zhuó gāo kē ，dēng xiǎn shì 。hǎi nèi zhī shì ，wén xià fēng ér wàng yú guāng zhě ，gài yì yǒu nián yǐ 。suǒ wèi jiāng xiàng ér fù guì ，jiē gōng suǒ yí sù yǒu ；fēi rú qióng è zhī rén ，yáo xìng dé zhì yú yī shí ，chū yú yōng fū yú fù zhī bú yì ，yǐ jīng hài ér kuā yào zhī yě 。rán zé gāo yá dà dào ，bú zú wéi gōng róng ；huán guī gǔn miǎn ，bú zú wéi gōng guì 。wéi dé bèi shēng mín ，ér gōng shī shè jì ，lè zhī jīn shí ，bō zhī shēng shī ，yǐ yào hòu shì ér chuí wú qióng ，cǐ gōng zhī zhì ，ér shì yì yǐ cǐ wàng yú gōng yě 。qǐ zhǐ kuā yī shí ér róng yī xiāng zāi ！
gōng zài zhì hé zhōng ，cháng yǐ wǔ kāng zhī jiē ，lái zhì yú xiàng ，nǎi zuò “zhòu jǐn ”zhī táng yú hòu pǔ 。jì yòu kè shī yú shí ，yǐ yí xiàng rén 。qí yán yǐ kuài ēn chóu 、jīn míng yù wéi kě báo ，gài bú yǐ xī rén suǒ kuā zhě wéi róng ，ér yǐ wéi jiè 。yú cǐ jiàn gōng zhī shì fù guì wéi hé rú ，ér qí zhì qǐ yì liàng zāi ！gù néng chū rù jiāng xiàng ，qín láo wáng jiā ，ér yí xiǎn yī jiē 。zhì yú lín dà shì ，jué dà yì ，chuí shēn zhèng hù ，bú dòng shēng sè ，ér cuò tiān xià yú tài shān zhī ān ：kě wèi shè jì zhī chén yǐ ！qí fēng gōng shèng liè ，suǒ yǐ míng yí dǐng ér bèi xián gē zhě ，nǎi bāng jiā zhī guāng ，fēi lǘ lǐ zhī róng yě 。
yú suī bú huò dēng gōng zhī táng ，xìng cháng qiè sòng gōng zhī shī ，lè gōng zhī zhì yǒu chéng ，ér xǐ wéi tiān xià dào yě 。yú shì hū shū 。
shàng shū lì bù shì láng 、cān zhī zhèng shì ōu yáng xiū jì 。修既治滁之明年，夏，始饮滁水而甘。问诸滁人，得于州南百步之远。其上则丰山，耸然而特立；下则幽谷，窈然而深藏；中有清泉，滃然而仰出。俯仰左右，顾而乐之。于是疏泉凿石，辟地以为亭，而与滁人往游其间。
滁于五代干戈之际，用武之地也。昔太祖皇帝，尝以周师破李景兵十五万于清流山下，生擒其皇甫辉、姚凤于滁东门之外，遂以平滁。修尝考其山川，按其图记，升高以望清流之关，欲求辉、凤就擒之所。而故老皆无在也，盖天下之平久矣。自唐失其政，海内分裂，豪杰并起而争，所在为敌国者，何可胜数？及宋受天命，圣人出而四海一。向之凭恃险阻，铲削消磨，百年之间，漠然徒见山高而水清。欲问其事，而遗老尽矣！
今滁介江淮之间，舟车商贾、四方宾客之所不至，民生不见外事，而安于畎亩衣食，以乐生送死。而孰知上之功德，休养生息，涵煦于百年之深也。
修之来此，乐其地僻而事简，又爱其俗之安闲。既得斯泉于山谷之间，乃日与滁人仰而望山，俯而听泉。掇幽芳而荫乔木，风霜冰雪，刻露清秀，四时之景，无不可爱。又幸其民乐其岁物之丰成，而喜与予游也。因为本其山川，道其风俗之美，使民知所以安此丰年之乐者，幸生无事之时也。
夫宣上恩德，以与民共乐，刺史之事也。遂书以名其亭焉。xiū jì zhì chú zhī míng nián ，xià ，shǐ yǐn chú shuǐ ér gān 。wèn zhū chú rén ，dé yú zhōu nán bǎi bù zhī yuǎn 。qí shàng zé fēng shān ，sǒng rán ér tè lì ；xià zé yōu gǔ ，yǎo rán ér shēn cáng ；zhōng yǒu qīng quán ，wēng rán ér yǎng chū 。fǔ yǎng zuǒ yòu ，gù ér lè zhī 。yú shì shū quán záo shí ，pì dì yǐ wéi tíng ，ér yǔ chú rén wǎng yóu qí jiān 。
chú yú wǔ dài gàn gē zhī jì ，yòng wǔ zhī dì yě 。xī tài zǔ huáng dì ，cháng yǐ zhōu shī pò lǐ jǐng bīng shí wǔ wàn yú qīng liú shān xià ，shēng qín qí huáng fǔ huī 、yáo fèng yú chú dōng mén zhī wài ，suí yǐ píng chú 。xiū cháng kǎo qí shān chuān ，àn qí tú jì ，shēng gāo yǐ wàng qīng liú zhī guān ，yù qiú huī 、fèng jiù qín zhī suǒ 。ér gù lǎo jiē wú zài yě ，gài tiān xià zhī píng jiǔ yǐ 。zì táng shī qí zhèng ，hǎi nèi fèn liè ，háo jié bìng qǐ ér zhēng ，suǒ zài wéi dí guó zhě ，hé kě shèng shù ？jí sòng shòu tiān mìng ，shèng rén chū ér sì hǎi yī 。xiàng zhī píng shì xiǎn zǔ ，chǎn xuē xiāo mó ，bǎi nián zhī jiān ，mò rán tú jiàn shān gāo ér shuǐ qīng 。yù wèn qí shì ，ér yí lǎo jìn yǐ ！
jīn chú jiè jiāng huái zhī jiān ，zhōu chē shāng jiǎ 、sì fāng bīn kè zhī suǒ bú zhì ，mín shēng bú jiàn wài shì ，ér ān yú quǎn mǔ yī shí ，yǐ lè shēng sòng sǐ 。ér shú zhī shàng zhī gōng dé ，xiū yǎng shēng xī ，hán xù yú bǎi nián zhī shēn yě 。
xiū zhī lái cǐ ，lè qí dì pì ér shì jiǎn ，yòu ài qí sú zhī ān xián 。jì dé sī quán yú shān gǔ zhī jiān ，nǎi rì yǔ chú rén yǎng ér wàng shān ，fǔ ér tīng quán 。duō yōu fāng ér yīn qiáo mù ，fēng shuāng bīng xuě ，kè lù qīng xiù ，sì shí zhī jǐng ，wú bú kě ài 。yòu xìng qí mín lè qí suì wù zhī fēng chéng ，ér xǐ yǔ yǔ yóu yě 。yīn wéi běn qí shān chuān ，dào qí fēng sú zhī měi ，shǐ mín zhī suǒ yǐ ān cǐ fēng nián zhī lè zhě ，xìng shēng wú shì zhī shí yě 。
fū xuān shàng ēn dé ，yǐ yǔ mín gòng lè ，cì shǐ zhī shì yě 。suí shū yǐ míng qí tíng yān 。维治平四年七月日，具官欧阳修，谨遣尚书都省令史李敭，至于太清，以清酌庶羞之奠，致祭于亡友曼卿之墓下，而吊之以文。曰：
呜呼曼卿！生而为英，死而为灵。其同乎万物生死，而复归于无物者，暂聚之形；不与万物共尽，而卓然其不配者，后世之名。此自古圣贤，莫不皆然，而著在简册者，昭如日星。
呜呼曼卿！吾不见子久矣，犹能仿佛子之平生。其轩昂磊落，突兀峥嵘而埋藏于地下者，意其不化为朽壤，而为金玉之精。不然，生长松之千尺，产灵芝而九茎。奈何荒烟野蔓，荆棘纵横；风凄露下，走磷飞萤！但见牧童樵叟，歌吟上下，与夫惊禽骇兽，悲鸣踯躅而咿嘤。今固如此，更千秋而万岁兮，安知其不穴藏孤貉与鼯鼪？此自古圣贤亦皆然兮，独不见夫累累乎旷野与荒城！
呜呼曼卿！盛衰之理，吾固知其如此，而感念畴昔，悲凉凄怆，不觉临风而陨涕者，有愧乎太上之忘情。尚飨！wéi zhì píng sì nián qī yuè rì ，jù guān ōu yáng xiū ，jǐn qiǎn shàng shū dōu shěng lìng shǐ lǐ yáng ，zhì yú tài qīng ，yǐ qīng zhuó shù xiū zhī diàn ，zhì jì yú wáng yǒu màn qīng zhī mù xià ，ér diào zhī yǐ wén 。yuē ：
wū hū màn qīng ！shēng ér wéi yīng ，sǐ ér wéi líng 。qí tóng hū wàn wù shēng sǐ ，ér fù guī yú wú wù zhě ，zàn jù zhī xíng ；bú yǔ wàn wù gòng jìn ，ér zhuó rán qí bú pèi zhě ，hòu shì zhī míng 。cǐ zì gǔ shèng xián ，mò bú jiē rán ，ér zhe zài jiǎn cè zhě ，zhāo rú rì xīng 。
wū hū màn qīng ！wú bú jiàn zǐ jiǔ yǐ ，yóu néng fǎng fó zǐ zhī píng shēng 。qí xuān áng lěi luò ，tū wū zhēng róng ér mái cáng yú dì xià zhě ，yì qí bú huà wéi xiǔ rǎng ，ér wéi jīn yù zhī jīng 。bú rán ，shēng zhǎng sōng zhī qiān chǐ ，chǎn líng zhī ér jiǔ jīng 。nài hé huāng yān yě màn ，jīng jí zòng héng ；fēng qī lù xià ，zǒu lín fēi yíng ！dàn jiàn mù tóng qiáo sǒu ，gē yín shàng xià ，yǔ fū jīng qín hài shòu ，bēi míng zhí zhú ér yī yīng 。jīn gù rú cǐ ，gèng qiān qiū ér wàn suì xī ，ān zhī qí bú xué cáng gū mò yǔ wú shēng ？cǐ zì gǔ shèng xián yì jiē rán xī ，dú bú jiàn fū lèi lèi hū kuàng yě yǔ huāng chéng ！
wū hū màn qīng ！shèng shuāi zhī lǐ ，wú gù zhī qí rú cǐ ，ér gǎn niàn chóu xī ，bēi liáng qī chuàng ，bú jiào lín fēng ér yǔn tì zhě ，yǒu kuì hū tài shàng zhī wàng qíng 。shàng xiǎng ！呜呼！惟我皇考崇公，卜吉于泷冈之六十年，其子修始克表于其阡。非敢缓也，盖有待也。
修不幸，生四岁而孤。太夫人守节自誓；居穷，自力于衣食，以长以教俾至于成人。太夫人告之曰：汝父为吏廉，而好施与，喜宾客；其俸禄虽薄，常不使有余。曰：“毋以是为我累。”故其亡也，无一瓦之覆，一垄之植，以庇而为生；吾何恃而能自守邪？吾于汝父，知其一二，以有待于汝也。自吾为汝家妇，不及事吾姑；然知汝父之能养也。汝孤而幼，吾不能知汝之必有立；然知汝父之必将有后也。吾之始归也，汝父免于母丧方逾年，岁时祭祀，则必涕泣，曰：“祭而丰，不如养之薄也。”间御酒食，则又涕泣，曰：“昔常不足，而今有余，其何及也！”吾始一二见之，以为新免于丧适然耳。既而其后常然，至其终身，未尝不然。吾虽不及事姑，而以此知汝父之能养也。汝父为吏，尝夜烛治官书，屡废而叹。吾问之，则曰：“此死狱也，我求其生不得尔。”吾曰：“生可求乎？”曰：“求其生而不得，则死者与我皆无恨也；矧求而有得邪，以其有得，则知不求而死者有恨也。夫常求其生，犹失之死，而世常求其死也。”回顾乳者剑汝而立于旁，因指而叹，曰：“术者谓我岁行在戌将死，使其言然，吾不及见儿之立也，后当以我语告之。”其平居教他子弟，常用此语，吾耳熟焉，故能详也。其施于外事，吾不能知；其居于家，无所矜饰，而所为如此，是真发于中者邪！呜呼！其心厚于仁者邪！此吾知汝父之必将有后也。汝其勉之！夫养不必丰，要于孝；利虽不得博于物，要其心之厚于仁。吾不能教汝，此汝父之志也。”修泣而志之，不敢忘。
先公少孤力学，咸平三年进士及第，为道州判官，泗绵二州推官；又为泰州判官。享年五十有九，葬沙溪之泷冈。
太夫人姓郑氏，考讳德仪，世为江南名族。太夫人恭俭仁爱而有礼；初封福昌县太君，进封乐安、安康、彭城三郡太君。自其家少微时，治其家以俭约，其后常不使过之，曰：“吾儿不能苟合于世，俭薄所以居患难也。”其后修贬夷陵，太夫人言笑自若，曰：“汝家故贫贱也，吾处之有素矣。汝能安之，吾亦安矣。”
自先公之亡二十年，修始得禄而养。又十有二年，烈官于朝，始得赠封其亲。又十年，修为龙图阁直学士，尚书吏部郎中，留守南京，太夫人以疾终于官舍，享年七十有二。又八年，修以非才入副枢密，遂参政事，又七年而罢。自登二府，天子推恩，褒其三世，盖自嘉祐以来，逢国大庆，必加宠锡。皇曾祖府君累赠金紫光禄大夫、太师、中书令；曾祖妣累封楚国太夫人。皇祖府君累赠金紫光禄大夫、太师、中书令兼尚书令，祖妣累封吴国太夫人。皇考崇公累赠金紫光禄大夫、太师、中书令兼尚书令。皇妣累封越国太夫人。今上初郊，皇考赐爵为崇国公，太夫人进号魏国。
于是小子修泣而言曰：“呜呼！为善无不报，而迟速有时，此理之常也。惟我祖考，积善成德，宜享其隆，虽不克有于其躬，而赐爵受封，显荣褒大，实有三朝之锡命，是足以表见于后世，而庇赖其子孙矣。”乃列其世谱，具刻于碑，既又载我皇考崇公之遗训，太夫人之所以教，而有待于修者，并揭于阡。俾知夫小子修之德薄能鲜，遭时窃位，而幸全大节，不辱其先者，其来有自。 熙宁三年，岁次庚戌，四月辛酉朔，十有五日乙亥，男推诚、保德、崇仁、翊戴功臣，观文殿学士，特进，行兵部尚书，知青州军州事，兼管内劝农使，充京东路安抚使，上柱国，乐安郡开国公，食邑四千三百户，食实封一千二百户，修表。wū hū ！wéi wǒ huáng kǎo chóng gōng ，bo jí yú lóng gāng zhī liù shí nián ，qí zǐ xiū shǐ kè biǎo yú qí qiān 。fēi gǎn huǎn yě ，gài yǒu dài yě 。
xiū bú xìng ，shēng sì suì ér gū 。tài fū rén shǒu jiē zì shì ；jū qióng ，zì lì yú yī shí ，yǐ zhǎng yǐ jiāo bǐ zhì yú chéng rén 。tài fū rén gào zhī yuē ：rǔ fù wéi lì lián ，ér hǎo shī yǔ ，xǐ bīn kè ；qí fèng lù suī báo ，cháng bú shǐ yǒu yú 。yuē ：“wú yǐ shì wéi wǒ lèi 。”gù qí wáng yě ，wú yī wǎ zhī fù ，yī lǒng zhī zhí ，yǐ bì ér wéi shēng ；wú hé shì ér néng zì shǒu xié ？wú yú rǔ fù ，zhī qí yī èr ，yǐ yǒu dài yú rǔ yě 。zì wú wéi rǔ jiā fù ，bú jí shì wú gū ；rán zhī rǔ fù zhī néng yǎng yě 。rǔ gū ér yòu ，wú bú néng zhī rǔ zhī bì yǒu lì ；rán zhī rǔ fù zhī bì jiāng yǒu hòu yě 。wú zhī shǐ guī yě ，rǔ fù miǎn yú mǔ sàng fāng yú nián ，suì shí jì sì ，zé bì tì qì ，yuē ：“jì ér fēng ，bú rú yǎng zhī báo yě 。”jiān yù jiǔ shí ，zé yòu tì qì ，yuē ：“xī cháng bú zú ，ér jīn yǒu yú ，qí hé jí yě ！”wú shǐ yī èr jiàn zhī ，yǐ wéi xīn miǎn yú sàng shì rán ěr 。jì ér qí hòu cháng rán ，zhì qí zhōng shēn ，wèi cháng bú rán 。wú suī bú jí shì gū ，ér yǐ cǐ zhī rǔ fù zhī néng yǎng yě 。rǔ fù wéi lì ，cháng yè zhú zhì guān shū ，lǚ fèi ér tàn 。wú wèn zhī ，zé yuē ：“cǐ sǐ yù yě ，wǒ qiú qí shēng bú dé ěr 。”wú yuē ：“shēng kě qiú hū ？”yuē ：“qiú qí shēng ér bú dé ，zé sǐ zhě yǔ wǒ jiē wú hèn yě ；shěn qiú ér yǒu dé xié ，yǐ qí yǒu dé ，zé zhī bú qiú ér sǐ zhě yǒu hèn yě 。fū cháng qiú qí shēng ，yóu shī zhī sǐ ，ér shì cháng qiú qí sǐ yě 。”huí gù rǔ zhě jiàn rǔ ér lì yú páng ，yīn zhǐ ér tàn ，yuē ：“shù zhě wèi wǒ suì háng zài xū jiāng sǐ ，shǐ qí yán rán ，wú bú jí jiàn ér zhī lì yě ，hòu dāng yǐ wǒ yǔ gào zhī 。”qí píng jū jiāo tā zǐ dì ，cháng yòng cǐ yǔ ，wú ěr shú yān ，gù néng xiáng yě 。qí shī yú wài shì ，wú bú néng zhī ；qí jū yú jiā ，wú suǒ jīn shì ，ér suǒ wéi rú cǐ ，shì zhēn fā yú zhōng zhě xié ！wū hū ！qí xīn hòu yú rén zhě xié ！cǐ wú zhī rǔ fù zhī bì jiāng yǒu hòu yě 。rǔ qí miǎn zhī ！fū yǎng bú bì fēng ，yào yú xiào ；lì suī bú dé bó yú wù ，yào qí xīn zhī hòu yú rén 。wú bú néng jiāo rǔ ，cǐ rǔ fù zhī zhì yě 。”xiū qì ér zhì zhī ，bú gǎn wàng 。
xiān gōng shǎo gū lì xué ，xián píng sān nián jìn shì jí dì ，wéi dào zhōu pàn guān ，sì mián èr zhōu tuī guān ；yòu wéi tài zhōu pàn guān 。xiǎng nián wǔ shí yǒu jiǔ ，zàng shā xī zhī lóng gāng 。
tài fū rén xìng zhèng shì ，kǎo huì dé yí ，shì wéi jiāng nán míng zú 。tài fū rén gōng jiǎn rén ài ér yǒu lǐ ；chū fēng fú chāng xiàn tài jun1 ，jìn fēng lè ān 、ān kāng 、péng chéng sān jun4 tài jun1 。zì qí jiā shǎo wēi shí ，zhì qí jiā yǐ jiǎn yuē ，qí hòu cháng bú shǐ guò zhī ，yuē ：“wú ér bú néng gǒu hé yú shì ，jiǎn báo suǒ yǐ jū huàn nán yě 。”qí hòu xiū biǎn yí líng ，tài fū rén yán xiào zì ruò ，yuē ：“rǔ jiā gù pín jiàn yě ，wú chù zhī yǒu sù yǐ 。rǔ néng ān zhī ，wú yì ān yǐ 。”
zì xiān gōng zhī wáng èr shí nián ，xiū shǐ dé lù ér yǎng 。yòu shí yǒu èr nián ，liè guān yú cháo ，shǐ dé zèng fēng qí qīn 。yòu shí nián ，xiū wéi lóng tú gé zhí xué shì ，shàng shū lì bù láng zhōng ，liú shǒu nán jīng ，tài fū rén yǐ jí zhōng yú guān shě ，xiǎng nián qī shí yǒu èr 。yòu bā nián ，xiū yǐ fēi cái rù fù shū mì ，suí cān zhèng shì ，yòu qī nián ér bà 。zì dēng èr fǔ ，tiān zǐ tuī ēn ，bāo qí sān shì ，gài zì jiā yòu yǐ lái ，féng guó dà qìng ，bì jiā chǒng xī 。huáng céng zǔ fǔ jun1 lèi zèng jīn zǐ guāng lù dà fū 、tài shī 、zhōng shū lìng ；céng zǔ bǐ lèi fēng chǔ guó tài fū rén 。huáng zǔ fǔ jun1 lèi zèng jīn zǐ guāng lù dà fū 、tài shī 、zhōng shū lìng jiān shàng shū lìng ，zǔ bǐ lèi fēng wú guó tài fū rén 。huáng kǎo chóng gōng lèi zèng jīn zǐ guāng lù dà fū 、tài shī 、zhōng shū lìng jiān shàng shū lìng 。huáng bǐ lèi fēng yuè guó tài fū rén 。jīn shàng chū jiāo ，huáng kǎo cì jué wéi chóng guó gōng ，tài fū rén jìn hào wèi guó 。
yú shì xiǎo zǐ xiū qì ér yán yuē ：“wū hū ！wéi shàn wú bú bào ，ér chí sù yǒu shí ，cǐ lǐ zhī cháng yě 。wéi wǒ zǔ kǎo ，jī shàn chéng dé ，yí xiǎng qí lóng ，suī bú kè yǒu yú qí gōng ，ér cì jué shòu fēng ，xiǎn róng bāo dà ，shí yǒu sān cháo zhī xī mìng ，shì zú yǐ biǎo jiàn yú hòu shì ，ér bì lài qí zǐ sūn yǐ 。”nǎi liè qí shì pǔ ，jù kè yú bēi ，jì yòu zǎi wǒ huáng kǎo chóng gōng zhī yí xùn ，tài fū rén zhī suǒ yǐ jiāo ，ér yǒu dài yú xiū zhě ，bìng jiē yú qiān 。bǐ zhī fū xiǎo zǐ xiū zhī dé báo néng xiān ，zāo shí qiè wèi ，ér xìng quán dà jiē ，bú rǔ qí xiān zhě ，qí lái yǒu zì 。 xī níng sān nián ，suì cì gēng xū ，sì yuè xīn yǒu shuò ，shí yǒu wǔ rì yǐ hài ，nán tuī chéng 、bǎo dé 、chóng rén 、yì dài gōng chén ，guān wén diàn xué shì ，tè jìn ，háng bīng bù shàng shū ，zhī qīng zhōu jun1 zhōu shì ，jiān guǎn nèi quàn nóng shǐ ，chōng jīng dōng lù ān fǔ shǐ ，shàng zhù guó ，lè ān jun4 kāi guó gōng ，shí yì sì qiān sān bǎi hù ，shí shí fēng yī qiān èr bǎi hù ，xiū biǎo 。近日门前溪水涨。郎船几度偷相访。船小难开红斗帐。无计向。合欢影里空惆怅。
愿妾身为红菡萏。年年生在秋江上。重愿郎为花底浪。无隔障。随风逐雨长来往。jìn rì mén qián xī shuǐ zhǎng 。láng chuán jǐ dù tōu xiàng fǎng 。chuán xiǎo nán kāi hóng dòu zhàng 。wú jì xiàng 。hé huān yǐng lǐ kōng chóu chàng 。
yuàn qiè shēn wéi hóng hàn dàn 。nián nián shēng zài qiū jiāng shàng 。zhòng yuàn láng wéi huā dǐ làng 。wú gé zhàng 。suí fēng zhú yǔ zhǎng lái wǎng 。卧闻岳阳城里钟，系舟岳阳城下树。
正见空江明月来，云水苍茫失江路。
夜深江月弄清辉，水上人歌月下归；
一阕声长听不尽，轻舟短楫去如飞。wò wén yuè yáng chéng lǐ zhōng ，xì zhōu yuè yáng chéng xià shù 。
zhèng jiàn kōng jiāng míng yuè lái ，yún shuǐ cāng máng shī jiāng lù 。
yè shēn jiāng yuè nòng qīng huī ，shuǐ shàng rén gē yuè xià guī ；
yī què shēng zhǎng tīng bú jìn ，qīng zhōu duǎn jí qù rú fēi 。绿桑高下映平川，赛罢田神笑语喧。
林外鸣鸠春雨歇，屋头初日杏花繁。lǜ sāng gāo xià yìng píng chuān ，sài bà tián shén xiào yǔ xuān 。
lín wài míng jiū chūn yǔ xiē ，wū tóu chū rì xìng huā fán 。五月榴花妖艳烘。绿杨带雨垂垂重。五色新丝缠角粽。金盘送。生绡画扇盘双凤。
正是浴兰时节动。菖蒲酒美清尊共。叶里黄骊时一弄。犹瞢忪。等闲惊破纱窗梦。wǔ yuè liú huā yāo yàn hōng 。lǜ yáng dài yǔ chuí chuí zhòng 。wǔ sè xīn sī chán jiǎo zòng 。jīn pán sòng 。shēng xiāo huà shàn pán shuāng fèng 。
zhèng shì yù lán shí jiē dòng 。chāng pú jiǔ měi qīng zūn gòng 。yè lǐ huáng lí shí yī nòng 。yóu méng sōng 。děng xián jīng pò shā chuāng mèng 。一年春事都来几，早过了、三之二。绿暗红嫣浑可事。绿杨庭院，暖风帘幕，有个人憔悴。
买花载酒长安市，又争似、家山见桃李。不枉东风吹客泪。相思难表，梦魂无据，惟有归来是。yī nián chūn shì dōu lái jǐ ，zǎo guò le 、sān zhī èr 。lǜ àn hóng yān hún kě shì 。lǜ yáng tíng yuàn ，nuǎn fēng lián mù ，yǒu gè rén qiáo cuì 。
mǎi huā zǎi jiǔ zhǎng ān shì ，yòu zhēng sì 、jiā shān jiàn táo lǐ 。bú wǎng dōng fēng chuī kè lèi 。xiàng sī nán biǎo ，mèng hún wú jù ，wéi yǒu guī lái shì 。柳外轻雷池上雨，雨声滴碎荷声。小楼西角断虹明。阑干倚处，待得月华生。
燕子飞来窥画栋，玉钩垂下帘旌。凉波不动簟纹平。水精双枕，傍有堕钗横。liǔ wài qīng léi chí shàng yǔ ，yǔ shēng dī suì hé shēng 。xiǎo lóu xī jiǎo duàn hóng míng 。lán gàn yǐ chù ，dài dé yuè huá shēng 。
yàn zǐ fēi lái kuī huà dòng ，yù gōu chuí xià lián jīng 。liáng bō bú dòng diàn wén píng 。shuǐ jīng shuāng zhěn ，bàng yǒu duò chāi héng 。画图曾识零陵郡，今日方知画不如。
城郭恰临潇水上，山川犹是柳侯余。
驿亭幽绝堪垂钓，岩石虚明可读书。
欲买愚溪三亩地，手拈茅栋竟移居。huà tú céng shí líng líng jun4 ，jīn rì fāng zhī huà bú rú 。
chéng guō qià lín xiāo shuǐ shàng ，shān chuān yóu shì liǔ hóu yú 。
yì tíng yōu jué kān chuí diào ，yán shí xū míng kě dú shū 。
yù mǎi yú xī sān mǔ dì ，shǒu niān máo dòng jìng yí jū 。清明上巳西湖好，满目繁华。争道谁家。绿柳朱轮走钿车。
游人日暮相将去，醒醉喧哗。路转堤斜。直到城头总是花。qīng míng shàng sì xī hú hǎo ，mǎn mù fán huá 。zhēng dào shuí jiā 。lǜ liǔ zhū lún zǒu diàn chē 。
yóu rén rì mù xiàng jiāng qù ，xǐng zuì xuān huá 。lù zhuǎn dī xié 。zhí dào chéng tóu zǒng shì huā 。西湖春色归，春水绿於染。
群芳烂不收，东风落如糁。
参军春思乱如云，白发题诗愁送春。
遥知湖上一樽酒，能忆天涯万里人。
万里思春尚有情，忽逢春至客心惊。
雪消门外千山绿，花发江边二月晴。
少年把酒逢春色，今日逢春头已白。
异乡物态与人殊，惟有东风旧相识。xī hú chūn sè guī ，chūn shuǐ lǜ yú rǎn 。
qún fāng làn bú shōu ，dōng fēng luò rú shēn 。
cān jun1 chūn sī luàn rú yún ，bái fā tí shī chóu sòng chūn 。
yáo zhī hú shàng yī zūn jiǔ ，néng yì tiān yá wàn lǐ rén 。
wàn lǐ sī chūn shàng yǒu qíng ，hū féng chūn zhì kè xīn jīng 。
xuě xiāo mén wài qiān shān lǜ ，huā fā jiāng biān èr yuè qíng 。
shǎo nián bǎ jiǔ féng chūn sè ，jīn rì féng chūn tóu yǐ bái 。
yì xiāng wù tài yǔ rén shū ，wéi yǒu dōng fēng jiù xiàng shí 。